Een feitenrijke wetenschap biedt nog geen antwoord op post-waarheid politiek

Abstract

De 'op de werkelijkheid gebaseerde gemeenschap' van de wetenschap geldt doorgaans als het betrouwbare ankerpunt dat tegenwicht moet bieden aan 'feitenvrije politiek' en 'post truth politics'. Wetenschappers en kritische journalisten die 'de waarheid' voorop willen stellen of -zoals dat tegenwoordig heet -'het eerlijke verhaal' wensen te horen, vrezen dat door populistische politiek en irrationeel beleid het wetenschappelijk gezag de volgende autoriteit is die vogelvrij wordt 'als deze houding van politici ten aanzien van wetenschappelijke bewijzen en feitelijkheid het nieuwe normaal gaat worden, de westerse cultuur een weg in slaat die sinds de Verlichting als een doodlopende straat werd beschouwd'. (Van Dijck & Saarloos, 2017) In zijn farewell address waarschuwde ook president Barack Obama dat mensen zich in toenemende mate zo veilig voelen in hun eigen bubbels dat ze slechts informatie aannemen die met hun eigen meningen strookt, of die nou klopt of niet, in plaats van die meningen te baseren op bewijzen. Obama ziet er een gevaar voor de democratie in:'zonder gezamenlijke feitelijke basis en zonder bereidheid nieuwe informatie toe te laten en eventueel toe te geven dat onze opponenten wel eens een punt zouden kunnen hebben en dat wetenschap en de rede ertoe doen, praat iedereen langs elkaar heen'. (Obama, 2017) De typering van de wetenschappelijke gemeenschap als een 'op de werkelijkheid gebaseerde gemeenschap' zullen veel wetenschapsbeoefenaars moeiteloos bea-