Działanie Człowieka Jako Kategoria Różnicująca I Jej Implikacje Dla Pedagogii

Abstract

Celem artykułu jest wskazanie na podstawie tekstu Osoba i czyn Karola Wojtyły na zasadność powrotu do personalistycznej koncepcji działania osoby jako tra- dycji myślenia niezbędnej do przywrócenia znaczenia wychowaniu we współczesnym kontekście kulturowym. Punktem wyjścia rozważań jest stwierdzenie, że wpisanie edu- kacji w dominujący w przestrzeni publicznej neoliberalny, technologiczny oraz eugeniczny kontekst redukuje pojęcie działania edukacyjnego. Przywołane konteksty łączy rozumienie kształcenia jako działania nastawionego bardziej na wynik niż na sam proces, dążącego do ulepszenia procesu edukacyjnego czy wręcz do przejęcia nad nim kontroli. Tylko wtedy, gdy przyjmie się – wbrew postulatom transhumanizmu – że działanie człowieka jest ka- tegorią różnicującą, to znaczy, że rzeczywiście różni się ono od aktywności zwierząt czy maszyn, możliwa jest obrona jego racjonalności w obszarze wychowania.