Dönüştürücü Liderliğin Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisi ve Duygusal Bağlılığın Düzenleyici Rolü

Abstract

Örgütsel davranış yazınında, liderlik araştırmaları arasında önemli bir yer tutan dönüştürücü liderlik çalışanların motivasyonunu yükselten ve onlara ilham veren bir liderlik tarzıdır. Bu araştırmanın amacı algılanan dönüştürücü liderlik tarzının, örgütsel özdeşleşme üzerine olan etkisi ve bu etkide örgüte duygusal bağlılığın düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırma verileri kamu üniversitelerinde görev yapmakta olan 250 akademisyenden kolayda örnekleme yöntemi ve yüzyüze anket yöntemi ile elde edilmiştir. Anket üç ölçek ve demografik bölüm olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Dönüştürücü liderlik algısını ölçmek için Avolio ve Bass (1995) tarafından geliştirilen “Çok Boyutlu Liderlik Ölçeği”nin (MLQ-5X-raters) değerlendirici formu kullanılmıştır. Akademisyenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyinin belirlenmesi amacıyla Mael ve Ashforth (1992) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Ayrıca duygusal bağlılık düzeyinin belirlenmesi amacıyla Allen ve Meyer (1990) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, dönüştürücü liderliğin örgütsel özdeşleşme düzeyini pozitif ve anlamlı yönde etkilediğini ve bu etkide duygusal bağlılığın düzenleyici role sahip olduğunu göstermektedir. Araştırma bulguları, akademik örgütlerde liderlik, örgütsel özdeşleşme ilişkisi ve duygusal bağlılığın rolü bakımından çıkarımlar sağlamaktadır. Ayrıca, araştırma, değişkenlerinin ilişkisel modeli ve bulguları ile örgütsel davranış alanına katkı sağlamaktadır.

Liderlik Yönelimi ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Psikolojik Sözleşmenin Aracı Rolü: Adana İli Örneği

“…Öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyleri medeni durum, cinsiyet, eğitim düzeyi, okuldaki hizmet süresi, mesleki kıdem değişkenine göre ise bulgular farklılaşmıştır (Alcan, 2018;Ünal, 2015;Yavuz-Özbaş, 2020). İlişki inceleyen deneysel araştırmalarda, liderlik (Çobanoğlu, 2021;Zeynel, 2022), örgütsel güven (Ng, 2015), örgütsel vatandaşlık (Zehir & Yavuz, 2017), örgütsel sosyalleşme (Sezgin-Nartgün & Demirer, 2016), örgütsel bağlılık (Alcan, 2018;Sökmen, 2019) örgütsel imaj (Huggins vd., 1998) örgütsel adalet (Cheung & Law, 2008) gibi değişkenlerin örgütsel özdeşleşme ile anlamlı ve pozitif yönlü ilişkisinin olduğu belirlenmiştir. Örgütsel özdeşleşme konusu genel olarak bankacılık, turizm ve üretim gibi işletmelerde araştırma konusu olsa da (Arslan, 2022;Çimen-Fedai, 2022), yakın süreçte öğretmen özdeşleşmesinin eğitim araştırmacıları tarafından da incelenmeye başlandığı görülmektedir (Polat, 2022;Yavuz-Özbaş, 2020).…”

“…Alan yazın taramalarında eğitim bağlamında yürütülen önceki araştırmalarda öğretmen özdeşleşmesine yol açan örgütsel etmenlerin sınırlı da olsa incelendiği görülmektedir. Bu çalışmalarda öğretmen özdeşleşmesi üzerinde dönüşümcü, babacan ve etik liderliğin görece etkileri incelenmiştir (Cüce, 2022;Mumcu, 2022;Zeynel, 2022). Liderlik yönelimi (Leadership Orientation), yönetim bilimcilerin araştırma odağı haline gelmektedir (Huber & Schneider, 2022).…”