Dijital Çağın Gözde Mesleği “Influencerlık” Ve Influencerların Hukukî Statüsü

Abstract

Üretim sürecini doğrudan etkileyen dijital teknolojiler aynı zamanda üretim sürecinin değişmesinde de yadsınamaz bir paya sahiptir. Üretim, teknolojik gelişmelerin odağıdır ve çalışma hayatını da pek çok açıdan etkilemektedir. Bu süreç tipik istihdam modellerinin yerine atipik istihdam modellerinin doğmasına neden olmuştur. Sosyal medya kullanımının yaygınlaşması ile beraber üretim aşamasına etki eden bir kavram ortaya çıkmıştır “influencerlık”. “Sosyal medya aracılığıyla farklı ürün veya hizmetleri kullanarak takipçilerini etkileyen kişi” olarak tanımlanan influencerlık, çağın yeni ve gözde mesleği halini almaktadır. Influencerlar tarafından yerine getirilmekte olan ve “hatırlı pazarlama” olarak da adlandırılan “Influencer Marketing” kavramı da dijital çağın getirdiği ve üretim ve pazarlama süreçlerinin çok büyük bir hızla dönüşümüne neden olan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Influencerlık sözleşmeleri; influencerlar ile üreticiler arasında yapılan sözleşmeler olup bu sözleşmeler ile ürün ve hizmet tanıtımı ifluencerlar tarafından üstlenilmektedir. Influencerlık sözleşmeleri, Türk hukukunu pek çok açıdan ilgilendiren ivazlı, herhangi bir şekil şartına bağlı olmayan ve tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Niteliği itibariyle atipik sözleşmeler olan influencer sözleşmeleri, içeriğinde bulunan çeşitli yükümlülükler dolayısıyla birden fazla sözleşmede bulunan yükümlülüklere temas etmektedir. Bu çalışma kapsamında influencerlık sözleşmelerinin içeriği incelenmeye çalışılacak ve bu sözleşmelerin iş görme sözleşmeleri ile bağlantılı olup olmadıkları açıklanmaya çalışılacaktır. Influencerlık sözleşmelerinin tarafı olan influencerların hukukî niteliği de bu kapsamda değinilmesi gereken noktalardan bir diğerini oluşturmaktadır. Influencerların, üreticilerle yaptıkları “işbirliği”nin kapsamı influencerların hukukî statülerinin belirlenmesinde etkili olacaktır. Bu kapsamda influencerlar iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan işçi mi yoksa bağımsız çalışan kimseler midir? Bu durumun tespiti önem arz etmektedir. Bu soruların cevabı influencerların yaptıkları iş birliklerinin içerikleri kapsamında değişkenlik gösterebilir mi çalışma kapsamında ele alınacak konulardandır. 2021 yılında Ticaret Bakanlığı’nın yayımlamış olduğu kılavuz kapsamında influencerlar tarafından yapılan işlere yönelik konulan kurallar ile hukukun iyiden iyiye parçası halini alan bu sektörün çalışma hayatına olan etkisi ve bu kapsamda karşılaşılabilecek hukukî meseleler bu çalışmanın temel konusunu oluşturacaktır.