Detection rate of aneurysms and subarachnoid hemorrhage in patients who underwent cranial CT angiography due to severe headache

Abstract

ÖZETAmaç: Çalışmamızın amacı şiddetli baş ağrısı nedeniyle acil servise başvuran ve kranial BT anjiyografi (BTA) çekilen hastalarda anevrizma ve subaraknoid kanama (SAK) saptanma oranının ve bunların birbiriyle olan ilişkisinin değerlendirilmesidir. Yöntemler: Bu çalışmada Ocak 2012-Ağustos 2014 tarihleri arasında şiddetli baş ağrısıyla acil servise başvuran, SAK ve anevrizma ön tanısıyla BTA çekilen 142'si erkek, 147'si kadın olmak üzere toplam 289 hasta retrospektif olarak değerlendirilmiştir (ortalama yaş: 51,8, yaş aralığı: 18-87). Önce kontrastsız seriler SAK varlığı açısından incelenmiştir. Daha sonra anjiyografi görüntüleri anevrizma varlığına yönelik olarak değerlendirilmiştir. Olgular anevrizma varlığına dayanarak sınıflanmıştır (anevrizma var/yok şeklinde). Anjiyografi görüntülerinin değerlendirilmesinde aksiyal kaynak görüntülere ek olarak maksimum intensite projeksiyon ve 3 boyutlu reformat imajlar kullanılmıştır. Kontrastsız BT'nin SAK varlığına dayanarak anevrizma varlığını öngörmedeki duyarlılığı, özgüllüğü, pozitif öngörü değeri ve negatif öngörü değeri ki-kare testi kullanılarak hesaplanmıştır. Anevrizma varlığı ile SAK arasındaki korelasyonu saptamak için kappa analizi yapılmıştır. Bulgular: Şiddetli baş ağrısı nedeniyle BTA çekilen 289 hastanın 132'sinde anevrizma saptanmış olup, geri kalan 157'sinde anevrizma izlenmemiştir. Kontrastsız seriler değerlendirildiğinde; 142 hastada SAK mevcut olup, bu hastaların 81'inde anevrizma izlenirken, 61'inde anevrizma saptanmamıştır. Buna karşın 147 hastada SAK mevcut olmayıp, bu hastaların da 51'inde anevrizma izlenirken, 96'sında anevrizma saptanmamıştır. Bu verilerle kontrastsız BT'nin SAK varlığına dayanarak anevrizma varlığını öngörmedeki duyarlılığı %61, özgüllüğü %61, pozitif öngörü değeri %57 ve negatif öngörü değeri %65 bulunmuştur. Ayrıca kappa testinde anevrizma varlığı ile SAK arasında zayıf korelasyon saptanmıştır. Sonuç: Şiddetli baş ağrısı kliniği ile acil servise başvuran olgularda en çok kullanılan radyolojik tetkik kontrastsız BT incelemedir. Ancak, kontrastsız serilerde SAK saptanmaması rüptüre anevrizma tanısından uzaklaştırsa da anevrizma varlığını dışlamamaktadır. Öte yandan BTA'nın her türlü nedenden kaynaklanabilecek hafif ve non-spesifik baş ağrısı durumlarında tarama tetkiki olarak kullanılması uygun değildir. Tanısal algoritmde en doğru yaklaşım hastanın kliniğini en önemli unsur olarak kabul ederek uygun basamakları izlemektir.Anahtar kelimeler: anevrizma, baş ağrısı, bilgisayarlı tomografi anjiyografi, subaraknoid kanama ABSTRACT Objective: The purpose of our study is to evaluate rate of aneurysms and subarachnoid hemorrhage (SAH) detected in cranial computed tomography angiography (CTA) in patients who applied to the emergency service with severe headache and to determine relationship between SAH and aneurysm. Methods: In this study total of 289 patients (142 male, 147 female, median age 51.8, range 18-87) who had undergone CTA due to headache were evaluated. Firstly, non-contrast series were evaluted for the presence of SAH. ...