Der Kreis schließt sich

Niemcy wobec Polski i Rosji w 1920 roku

“…W 1919 roku spoiwem łączącym tak bardzo sfragmentaryzowaną i skonfliktowaną niemiecką scenę polityczną było poczucie krzywdy i gwałtowny sprzeciw wobec podyktowanych przez aliantów warunków zawarcia traktatu pokojowego z Rzeszą Niemiecką 9 . Nieprzypadkowo bardzo szybko zaczęto porównywać ten ogólnoniemiecki konsensus w sprawie odrzucenia alianckiego "dyktatu" do wcześniejszego o pięć lat "przeżycia sierpniowego", gdy latem 1914 roku wilhelmińska Rzesza wkraczała z entuzjazmem opinii publicznej do wojny -entuzjazmem, który posłużył jako podstawa do rozwijania przez niemieckie elity polityczne i intelektualne "idei 1914 roku" 10 .…”

“…"Kraina marzeń z okresu rozejmowego" (E. Troeltsch) bezpowrotnie odchodziła w przeszłość 12 . Woodrow Wilson -ostatnia nadzieja wielu Niemców na "pokój na remis" -stał się z dnia na dzień "szarlatanem" 13 . Theodor Wolff, jeden z najważniejszych reprezentantów lewicowo-liberalnego dziennikarstwa, pisał o "tak zwanym prawie narodów do samostanowienia" jako o "żałosnych resztkach upadłościowej masy Wilsona" 14 .…”