Deprem Ve Yoksulluk İli̇şki̇si̇

Abstract

Van, Türkiye'nin doğusunda yer aldığı için, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunur ve bu nedenle deprem riski oldukça yüksek bir ildir. Van konumu ve coğrafi yapısı itibarıyla tarih boyunca, sel, çığ, heyelan ve özellikle deprem gibi doğa olaylarına maruz kalmıştır. Van'da 23 Ekim ve 9 Kasım 2011'de meydana gelen 7,2 ve 5,6 büyüklüğündeki iki deprem, şehir için bir dönüm noktası olmuştur. Bu depremlerin sonucunda can kayıpları, yaralanmalar ve büyük ölçekli maddi zararlar meydana gelmiş, şehrin yaşamı derinden etkilenmiştir. Bu afet, sadece Van'ı değil, tüm Türkiye'yi etkisi altına almış ve uluslararası yardım çağrılarını beraberinde getirmiştir. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük mahallelerde yaşayan ekonomik düzeyi düşük aileler, göç edemedikleri için çadırlarda kış aylarını geçirmek zorunda kalmışlar ve depremin etkilerine çok daha fazla maruz kalmışlardır. Bu bağlamda yapılan çalışma, Van kent merkezine bağlı kenar mahallelerde yaşayan ekonomik açıdan dezavantajlı bireylerin deprem öncesi afetlere hazırlık süreçleri, deprem sonrası deneyimleri ve bu deneyimlere bağlı olarak nasıl hazırlandıkları, ayrıca deprem ile diğer doğa olaylarını nasıl anlamlandırdıklarını bilimsel bir perspektifle incelemeyi amaçlayan nitel bir saha araştırmasıdır. Van depremlerini yaşamış ve sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarından yardım alan evli 28 katılımcıyla derinlemesine mülakat tekniği kullanılarak, yoksulluk içindeki ailelerin deprem öncesi ve sonrası hazırlık süreçleri, afet deneyimleri ve depremleri nasıl değerlendirdikleri üzerine odaklanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, ekonomik sıkıntılar içinde olan kesimler, afetlere karşı gereken önlemleri alma konusunda zorluklar yaşamakta ve genellikle kaderlerine razı olmaktadırlar.