Demographic Crises in Lesser Poland at the End of 17th and in the First Half of the 18th Centuries. An Outline

Abstract

Kryzysy demograficzne w Małopolsce w końcu XVII i pierwszej połowie XVIII wieku. Zarys problematykiKryzys demograficzny to pojęcie stosowane w polskiej historiografii bardzo rzadko. Właściwie dopiero Cezary Kuklo zajął się tym zagadnieniem w swoim podręczniku demografii staropolskiej 1 . Wcześniej ten sam autor, opierając się na materiale z XVIII-wiecznej Warszawy, postawił pytanie o wpływ klęsk elementarnych na liczbę zawieranych małżeństw i poczęć oraz rozważał przypadki, kiedy zgony przewyższyły liczbę chrztów 2 . W monografii dotyczącej ludności parafii Bejsce Edmund Piasecki poświęcił zjawisku "anomalii" w przebiegu krzywej zgonów krótki podrozdział zatytułowany Epidemie 3 . Również inne prace z zakresu demografii dawnego społeczeństwa polskiego odnoszą się do konsekwencji epidemii i klęsk żywiołowych 4 . Można zatem przyjąć, że w Pol sce odpowiednikiem badań nad kryzysami demograficznymi są ustalenia dotyczące wpływu na populację szeroko rozumianych klęsk elementarnych, znajdujące się zwykle na marginesie prac o demografii społeczeństwa staropolskiego. Studia nad klęskami elementarnymi mają ugruntowaną tradycję zapoczątkowaną metodycznie przed II wojną światową przez uczniów prof. Franciszka Bujaka.

Famines in the manorial economy of eighteenth-century Poland

“…29 Nonetheless, only the two famines mentioned had a significant impact on the demographics of southern Poland over that period, with a clear slump in births and a sharp increase in deaths, evident despite the shortcomings of the deaths registers of the day. 30 Demographic crises were also observed in two parishes in the area we are going to deal with more closely (Figure 2). It was very infrequent for Polish records dating from that period to state the cause of death, yet in November 1736, in Mikluszowice parish, starvation was given as cause of death, with the annotation tempore famis.…”