Demirci Küpeler Köyü Camii Duvar Resimleri

Abstract

ÖzXVIII. yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu'nun Batı ile artan ilişkileri sonucu yeni bir sanat ortamı doğmuş ve süsleme sanatında duvar resmi olarak anılan yeni bir tür ortaya çıkmıştır. Öncelikle İstanbul'da saray ve çevresinde karşımıza çıkan bu süsleme anlayışı, zamanla tüm Anadolu'ya yayılmıştır. İstanbul'un aksine Anadolu'da özellikle camilerin yoğun biçimde alçı ve kalemişi süslemelerle bezendiği gözlenmektedir. Kalemişi ustaları ya da usta grupları tarafından yapılan bu süslemelerde, batı etkili motiflerin yanı sıra çeşitli dinsel ve sembolik tasvirlere de yer verilmiştir. Köy köy gezerek sanatlarını icra eden bu gezici ustaların pek çoğu icra ettikleri sanat eserlerine imza atmaktan imtina ettiklerinden genellikle isimleri bilinmemektedir. Ancak az da olsa bazı usta isimlerine rastlamak mümkündür. İncelemiş olduğumuz Demirci Küpeler Köyü Camii'nde ise hem yapı ustasının hem kalemişi süslemeleri yapan müzehhibin hem de hattatın isimlerinin verilmiş olması bu açıdan dikkat çekicidir. Cami, dıştan basit bir görünüşe sahip olmasına rağmen iç mekânı zengin kalemişleri ile süslenmiştir. Süslemelerle birlikte dini içerikli hat yazılar da kullanılmıştır. Çalışmamızda yapı plan ve süsleme özellikleri bakımından ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. AbstractAs a result of the increasing relations of the Ottoman Empire with the West as of the 18th century, a new art environment was born, and a new type, called mural, emerged in the decoration art. This decoration approach, which primarily became popular in the palace and its environment in Istanbul, spread all over Anatolia in the course of time. Contrary to Istanbul, it is observed that, especially mosques were adorned with plaster and engravings in Anatolia. In these decorations, made by painted decoration masters or master groups, western influenced motifs as well as various religious and symbolic depictions were also included. Since many of these masters performing their art by traveling from village to village refrained from putting their signatures on their works of art, their names are generally unknown. However, it is possible to come across some masters' names, though not many. In the Demirci Küpeler Village Mosque, which we studied, it is noteworthy that the names of the master builder, as well as the illuminator and calligrapher who performed the engravings, were given. Although the mosque has a plain exterior appearance, its interior is adorned with a rich painted decoration. Religious calligraphy scripts were also used along with decorations. In our study, the building is discussed in detail, with respect to its plan and characteristics.

Kalemişi Süslemeli Cami Geleneğinin Devamı: Güzelyurt Tahtalı Köyü Camii (Denizli-Çameli)

“…Camide bereketi, bolluğu ve doğurganlığı simgeleyen çiçekli ve meyveli ağaç motiflerinin yanı sıra sürekli yeşil kaldığı için cennetle ilişkilendirilen selvi ağacı motifine de yer verildiği görülebilmektedir 27 . Selvi ağacı ve meyveli ağaç motiflerinden portakal ağacına Manisa Demirci Kışlak Eski Camii 28 ve Manisa Demirci Küpeler Köyü Camii'nde rastlanmaktadır 29 . Denizli'de ve çevre illerde de özellikle küçük yerleşim birimlerinde yoğun olarak karşılaşılan kalemişi süslemeli camilerde bitkisel süslemelerin olmazsa olmaz bir özelliğe sahip olduğu görülebilmektedir.…”

Afyonkarahisar Mevlevi Tomb Mosque

“…Afyon Mevlevi Türbe Camii'nin son cemaat yerinin güney duvarında yer alan semahane giriş kapısı ve niyaz penceresinin kemer formu Söke Hacı Ziya Bey Camii'nin (1894-95) 68 pencere kemer formları ile benzerlik göstermektedir. Mevlevihanenin dış cephe pencere açıklıklarındaki ortası kilit taşlı Bursa kemeri Söke Hacı Ziya Bey Camii'nin son cemaat yerinin ikinci kat orta pencere açıklığında yer alan kemer formu ile biçimsel olarak benzerlik göstermesine rağmen, eklektik tarzda inşa edilmiş olan Neyzen Hacı Ziya Bey Camii'nde yer alan uygulama, daha süslü ve kabartmalı bitkisel motifler içermektedir.…”

Osmanl%c4%b1%20D%c3%b6nemi%20Bodrum%20Cami%20ve%20Mescitleri

“…Buna göre yapı 1159/1746 yılında Hacı İbrahim adlı biri tarafından yaptırılmıştır. Yapıyı inşa ettiren Hacı İbrahim hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır53 . Bugün Eski Çeşme Mahallesi mescidi Tulumba Camii olarak ifade ediliyorsa da Tulumba Mescidi'nin Tabak Hacı Ali tarafından aynı isimli mahallede, Tersane yakınında 1780 tarihinde yaptırıldığı bilgisi bulunmaktadır 54 .…”