De samenhang tussen depressie, trauma en verminderde specificiteit van het autobiografisch geheugen

Abstract

Samenvatting Depressieve patie¨nten en mensen die in hun verleden traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt, hebben moeite om specifieke autobiografische herinneringen op te halen. In vergelijking met nietdepressieve personen uit controlegroepen herinneren depressieve en getraumatiseerde personen zich meer overalgemene (bijvoorbeeld 'Elke keer wanneer ik faal') dan specifieke herinneringen (bijvoorbeeld 'Die ene keer toen ik faalde bij mijn rijexamen'). Het fenomeen staat bekend als 'overalgemeen geheugen'. In deze bijdrage geven we een overzicht van de literatuur over overalgemeen geheugen en de relatie met depressie en -in bijzonderheid -trauma. We gaan in op de oorsprong van dit geheugenfenomeen en lichten een ontwikkelingspsychopathologisch model toe waarin het geheel van onderzoeksresultaten omtrent trauma, depressie, en overalgemeen geheugen worden geı¨ntegreerd. Afsluiten doen we door stil te staan bij de mogelijke klinische implicaties van de onderzoeksbevindingen in dit veld. Overalgemeen geheugen: als bij toeval ontdektIn 1986 deden Mark Williams en Keith Broadbent, twee Britse onderzoekers uit Cambridge, een onderzoek naar wat men noemt mood congruent memory recall (Williams & Broadbent, 1986). Mood congruent recall verwijst naar de vaststelling dat mensen zich voornamelijk dingen herinneren waarvan de valentie of 'affectieve kleur' overeenkomt met de huidige stemming waarin ze verkeren. Bijvoorbeeld, wanneer iemand in een depressieve of dysfore stemming is, dan zal die persoon zich voornamelijk negatieve gebeurtenissen herinneren. Anders gezegd: negatief gekleurd materiaal zal in dat geval relatief sneller opgehaald worden uit het geheugen dan positief gekleurde geheugeninhouden (voor meer details, zie Blaney, 1986;Matt, Va´zquez, & Campbell, 1992).Williams en Broadbent (1986) wilden nagaan of patie¨nten die recent een mislukte suı¨cidepoging hadden ondernomen en die dus zonder enige twijfel allen nog in een negatieve stemming waren, ook een dergelijke geheugenvertekening zouden vertonen. Ze vroegen die patie¨n-ten om bij elk van een reeks positieve en negatieve trefwoorden (zoals gelukkig, succesvol, kwaad, alleen) steeds een specifieke herinnering te bedenken waar het woord hen aan deed terugdenken. Een specifieke herinnering verwijst naar een persoonlijke gebeurtenis, die op een welbepaalde plaats en op een welbepaald tijdstip heeft plaatsgevonden en niet langer heeft geduurd dan een dag. Bijvoorbeeld bij het woord verdrietig zou een correct voorbeeld van een specifieke herinnering zijn: