Uitgaande van een welomschreven concept van coachen wordt een cursusopzet besproken voor leren vaardigheidsgericht coachen. In aansluiting daarop wordt een reeks specifieke en generieke competenties van effectieve coaches besproken en wordt aangegeven hoe die in de cursus aan de orde komen en worden getoetst. Ten slotte wordt ingegaan op enkele spanningsvelden inzake vaardigheidsgericht coaching.
InleidingHet is gemeengoed te zeggen dat coaching zowel een breed, multi-interpretabel concept is, als een 'booming business'. Onze aandacht gaat uit naar leren coachen. Maar om te leren coachen is conceptuele, methodische, positionele en conditionele helderheid gewenst (Bennink, 2002). Pas als die helderheid in voldoende mate aanwezig is, kan een cursusprogramma op -gesteld worden waarin coachingsvaardigheden verworven en ontwikkeld kunnen worden. In dit artikel gaan we echter niet in op de vele mogelijke conceptualiseringen van coaching (zie Bennink, 1999Bennink, , 2000aBennink, , 2000bBennink, , 2001aRijkers, 2000;Van Kessel, 2002a, 2002bSiegers, 2003;Van den Boomen, Merkies & Hoonhout, 2001, 2004 Van Beek & Tijmes, 2005;Reekers, 2004; Schreyo¨gg, 1999). In plaats daarvan presenteren we het model dat we gebruiken in een korte cursus vaardigheidsgericht coachen aan vierdejaarsstudenten Personeel en Arbeid (Bennink, 2000a). De gedachte is dat coachen een relatief nieuwe beroepstaak is voor P&A-deskundigen. Vaardigheid daarin is een welkome aanvulling op hun gedragsrepertoire; een vaardigheid die intussen ook hoort bij de eindtermen van de opleiding.Ben je als afgestudeerd P&A-deskundige ook meteen een gekwalificeerd coach? En zo ja, van wie dan wel? De cursus heeft niet de pretentie volleerde coaches af te leveren. Het gaat er veel meer om dat de cursisten zien waar de moeilijkheid zit, wat er allemaal bij komt kijken, waarmee je de mist kunt ingaan, en vooral, dat zij zichzelf ontdekken als coach en doorkrijgen dat er nog veel te leren valt om echt een volleerde coach te kunnen zijn. Kortom, we leggen de basis en niet meer dan dat, en wijzen op de vele competenties van goede coaches. De doelgroep van deze coaches in spe zal vooral bestaan uit lager en middenkader, en wel voor zover deze functionarissen als onderdeel van hun functie ook over complexe vaardigheden op P&O-gebied dienen te beschikken. We presenteren ons model ook omdat we denken dat de diverse elementen van onze aanpak ook bruikbaar zijn voor zowel het leren van coachingsvaardigheden voor P&O'ers die opteren voor een andere conceptualisering van coaching als binnen andere coachingscursussen. We beginnen met het verkennen van conceptuele, methodische, positionele en conditionele aspecten door een nadere aanduiding te geven van de context van vaardigheidsgericht coachen (par. 2). Vervolgens presenteren we ons raamwerk voor het leren coachen op vaardigheden: eindtermen, leerinhoud, programmering en toetsing (par. 3). Daarop aansluitend gaan we dieper in op generieke en specifieke vaardigheden van coaches (par. 4). Een belangrijk aandachtspunt bij vaa...