De metapsychologie van Davanloo

Abstract

De techniek van Davanloo is gebaseerd op een psychoanalytische metapsychologie die wordt gekenmerkt door een grote aandacht voor de negatieve invloed van onbewust sadisme en een vijandig Superego, en voor de pre-oedipale determinanten van neurosen. Bovendien wordt aan het Onbewuste een andere invulling gegeven en krijgt het Ego een centrale plaats bij de theorievorming over het therapeutisch proces. Van deze metapsychologie wordt een kort overzicht gegeven, aangevuld met enkele theoretische en klinische bedenkingen. InleidingMalan schreef in 1980: 'Freud discovered the unconscious; Davanloo has discovered how to use it therapeutically.' Deze stelling houdt op zijn minst een uitnodiging in om nader kennis te maken met de ideee¨n van Davanloo.In de recente artikelen van Collumbien (1990) en Hoos (1991) werden respectievelijk de hoofdlijnen en de varianten van de techniek van Davanloo op heldere wijze uiteengezet. Het is de bedoeling met onze bijdrage deze artikelen aan te vullen door enkele theoretische stellingnamen van Davanloo te expliciteren en kritisch te bespreken. Dit zal ook leiden tot enkele bedenkingen in verband met de techniek. Een psychoanalytische theorieDavanloo geeft nergens een uitgebreide systematische uiteenzetting van zijn theorie maar verwijst wel naar de psychoanalytische metapsychologie. In sommige artikelen (bijvoorbeeld Davanloo, 1987) is echter een aanzet te vinden tot het uitwerken van een alternatieve theorie of op zijn minst om specifieke accenten te leggen binnen de psychoanalytische theorie. Dit is niet verwonderlijk aangezien zijn techniek radicaal verschilt van de klassieke kuur.Om een beknopt overzicht te geven van de theorie van Davanloo zullen we ons laten leiden door de vier metapsychologische gezichtspunten: het dynamischeconomische, het topografisch-structurele, het genetische en het adaptieve gezichtspunt (Rapaport, 1960). Het dynamisch-economische gezichtspuntDavanloo (1978, 1980, 1990c) werkt sterk vanuit het dynamisch-economische gezichtspunt: psychische fenomenen worden gezien als het resultaat van een krachtenspel en van conflicten tussen de drijvende krachten die in intensiteit kunnen verschillen. De therapie wordt dan de arena waarin dit krachtenspel wordt gee¨xternaliseerd.