De invloed van de schoolcontext op de effecten van de Gezonde Basisschool van de Toekomst

Abstract

Samenvatting Inleiding Scholen zijn een belangrijke setting om gezondheidsgedrag van kinderen te verbeteren. Het initiatief ‘De Gezonde Basisschool van de Toekomst (GBT)’ heeft als doel om gezondheid en welzijn te integreren in het schoolsysteem en is gebaseerd op de door de Wereldgezondheidsorganisatie ontwikkelde Health Promoting School (HPS)-benadering. Uitgangspunten voor GBT zijn het aanbieden van een gezonde lunch en een gestructureerd beweeg- en cultuuraanbod met verruiming van schooltijd. In dit artikel worden de effecten na twee jaar follow-up en de invloed van de context op deze effecten beschreven. Methode GBT is geïmplementeerd in vier basisscholen in de Parkstadregio (Zuid-Limburg) en vergeleken met vier controlescholen. De gegevens zijn verzameld via onder andere antropometriemetingen, vragenlijsten, interviews en observaties. Resultaten GBT heeft geleid tot verbeteringen in het voedings- en beweeggedrag van kinderen en tot een gezondere gewichtsstatus van deze kinderen. De schoolcontext bleek op diverse manieren van invloed te zijn op de gevonden effecten. Conclusie GBT is een haalbare uitwerking van de HPS-benadering gebleken. Het is een veelbelovend initiatief dat passend en effectief is om de gezondheid en het gezondheidsgedrag van kinderen te verbeteren. Wanneer scholen als complex en adaptief worden beschouwd, kan dat bijdragen aan een betere integratie en evaluatie van gezondheidsbevordering op scholen.

Gezonde School: landelijke samenwerking voor een gezonde jeugd

“…Wederom hebben vele partijen meegedacht met de invulling. Hierin worden onder andere meegenomen: mogelijkheden van Curriculum.nu, inzichten uit recente Nederlandse onderzoeken (zie de bijdragen van Renders et al [9], en van Bartelink et al in dit nummer [10]), inzichten uit het buitenland, zoals de IJslandse aanpak, en ontwikkelingen vanuit de bredere maatschappelijke context, bijvoorbeeld aandacht voor duurzaamheid en milieu voortkomend uit de beleidsdoelstelling 'Nederland Circulair in 2050'.…”

Regionale en landelijke innovaties

“…Vier jaar lang werden de body mass index (BMI) en het Forum Figuur 3 Het Gezonde School-model in de eerste landelijke handreiking voedings-en beweeggedrag gemeten. De resultaten na twee jaar hebben aangetoond dat er sprake is van een significante daling van de BMI, en een verbetering van het beweeg-en voedingsgedrag (zie de bijdrage van Bartelink in dit nummer [6]). Niet alleen is de vitaliteit van kinderen toegenomen, maar ze gedragen zich ook socialer.…”

Ensuring a sustainable and healthy primary school of the future: Finding answers through group concept mapping

“…The HPSF method has been implemented in four elementary schools located in the Parkstad region in South Limburg, the Netherlands. The interventions were compared with four control schools, and the results showed that they led to improvements in the children’s nutrition and physical activity behaviour, resulting in a healthier weight status (Bartelink et al, 2019, 2020; Willeboordse et al, 2016). The challenge now is to determine how to make the initiative a permanent part of the school system, which is why this research was conducted.…”