Đánh giá hiện trạng và đề xuất một số giải pháp sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên và nâng cao sinh kế cho người dân tại Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Abstract

Trên cơ sở nghiên cứu hiện trạng, bài báo đề xuất một số giải pháp sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên (TNTN) và nâng cao sinh kế cho người dân tại khu Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn Quốc gia (VQG) Phong Nha - Kẻ Bàng (PN-KB). Số liệu và thông tin được thu thập thông qua phỏng vấn cán bộ VQG, chính quyền địa phương và người dân tại 13 xã vùng đệm. VQG PN-KB có diện tích rừng và đất lâm nghiệp lớn với là 124.832,55 ha; có tính đa dạng sinh học (ĐDSH) cao vào bậc nhất của Việt Nam; khu vực có 6 kiểu hệ sinh thái gồm: rừng trên núi đá vôi; rừng trên núi đất; hệ sinh thái hang động; sông ngầm; ao hồ và khe suối. Điều kiện KT-XH còn nhiều khó khăn, thách thức do kinh tế nông lâm nghiệp chậm phát triển; chất lượng nguồn nhân lực còn thiếu và yếu chưa đáp ứng nhu cầu phát triển KT-XH của địa phương; tỷ lệ hộ nghèo còn cao ở một số xã; chất lượng giáo dục, đào tạo và chăm sóc sức khỏe còn nhiều hạn chế. Công tác bảo vệ rừng có nhiều áp lực: hiện tượng khai thác gỗ và các loại lâm sản ngoài gỗ (LSNG) trái phép còn xảy ra; phát triển du lịch chưa bền vững. Một số giải pháp nhằm sử dụng bền vững TNTN nâng cao sinh kế người dân vùng đệm VQG PN-KB đã được đề xuất, gồm: (1) Giải pháp bảo vệ và sử dụng bền vững TNTN; (2) Giải pháp nâng cao sinh kế cho cộng đồng dân cư và (3) Giải pháp phát triển cộng đồng và bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa bản địa.