Dağıtılmış Liderliğin Okullardaki Görünümü: Bir Yapısal Eşitlik Modelleme Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, liselerde görev yapan öğretmenlerin örgütsel güven, dağıtılmış liderlik, örgütsel destek algıları ve görev yaptıkları okulların okul başarısı arasındaki yapısal ilişkileri açıklayan teorik modeli test etmektir. Araştırma dört temel değişken arasında bir neden-sonuç ilişkisi bulunduğu düşüncesinden hareketle ilişkisel bir desende tasarlanmıştır. Araştırma örneklemi, tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen, Eskişehir büyükşehir sınırları içerisinde bulunan kamuya ait 22 farklı lisede görev yapan 352 lise öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırma verileri Dağıtılmış Liderlik Ölçeği, Örgütsel Güven Envanteri ve Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği ile toplanmış olup örneklem grubunda yer alan liselerin Yükseköğretime Geçiş Sınavı puanları ortalamaları okul başarısı değişkeninin belirlenmesinde kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde korelasyon, ölçeklerin yapı geçerliliklerinin sağlanmasında doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modelinin test edilmesinde Path analizinden yararlanılmıştır. Oluşturulan modelin doğrulanması neticesinde öğretmenlerin örgütsel güven algılarının dağıtılmış liderliği, dağıtılmış liderliğin örgütsel destek algılarını ve örgütsel destek algılarının da okul başarısını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin dağıtılmış liderlik algılarının örgütsel destek üzerinden okul başarısı üzerinde dolaylı olumlu yönde etkisi görülmektedir.

Examining the Relationships among Trust in Administrator, Distributed Leadership and School Academic Optimism

“…Similar findings that directly or indirectly support this finding are also reported in the literature (Adıgüzelli, 2016;Beycioglu et al, 2012;Smylie et al, 2008;Yılmaz and Turan, 2015). This finding means that as school trust in administrator increases, distributed leadership behaviours also increase.…”

“…In other words, trust felt towards administrators and distributed leadership in which contribution to school leadership is adopted would positively influence the school academic optimism. This finding of the study shows similarities with those reported in Yılmaz and Turan (2015) that reveal the predictive power of trust felt at school and distributed leadership practices over organisational support. Since distributed leadership emphasises aspects such as democratic participation, interaction, shared responsibility and improvement towards enhancing the quality of education at school, it is clear that they can be achieved with trust in administrator.…”

“…In this respect, the relationship between the trust in school administrators and teachers' perceptions of school academic optimism should be determined. Similarly, it seems that there is no sufficient proof of how distributed leadership, another variable of the present study, enhances school development and student achievement (Hartley, 2007;Spillane, 2005), and thus, it is of significance to reveal the relationship of school leadership with other factors that affect student achievement by evaluating teachers' beliefs and emotional states (Yılmaz and Turan, 2015). Moreover, research on academic optimism is rare and is still fairly new in the literature (Beard et al, 2010;Hong, 2017;Hoy et al, 2006Hoy and Miskel, 2008;McGuigan and Hoy, 2006;Nelson, 2012).…”

“…In this way, the trust-based relationships between teachers who perform different duties at school help ensure leadership in different forms (Little, 1990). These views are also supported by positive relationships reported between organisational trust in schools, trust in administrator and distributed leadership practices (Adıgüzelli, 2016;Beycioglu et al, 2012;Smylie et al, 2008;Yılmaz and Turan, 2015). Contrary to this situation, mutual trust may be reduced if there is a hierarchical and authoritative understanding in schools (Mechanic and Rosenthal, 1999;Oduro, 2004).…”

A Review of Empirical Research on Distributed Leadership at Schools

“…Öte yandan, bazı araştırmacılar paylaşılan liderliği sadece yetki devri olarak değil aynı zamanda bireylerin liderlik kapasitesi geliştirebileceği ve gerektiğinde liderliği üstlenebileceği bir ortamın yaratılması olarak ele almıştır (Harris, 2008;Leithwood vd., 2009;MacBeath vd., 2004;Mayrowetz, 2008;Spillane ve Camburn, 2006). Bu ve başka çalışmalarda "paylaşılan liderlik" (Aslan ve Ağıroğlu-Bakır, 2015;Beycioğlu, 2010;Özer ve Beycioğlu, 2013;Uslu ve Beycioğlu, 2013) olarak ele alınmasına karşın, bu kavram belki de birebir çevirisinin de etkisiyle Türkiye'deki bazı çalışmalarda "dağıtılmış liderlik" (Oğuz, 2010;Yılmaz ve Turan, 2015) veya "dağıtımcı liderlik" (Baloğlu, 2011(Baloğlu, , 2012Baloğlu ve Karadağ, 2011;Özdemir, 2012) olarak da karşımıza çıkmaktadır. Ancak, Gronn'un da (2000) vurguladığı üzere bu kavram birilerini etkilemeden veya liderliğin diğerlerine dağıtılmasından ziyade grup dinamikleri içerisinde öğelerin etkileşiminden doğan bir olgu olarak değerlendirilmektedir.…”