Czynniki determinujące zróżnicowanie inwolucji późnovistuliańskich w północno-zachodniej części regionu łódzkiego

Abstract

<jats:p>Inwolucje obserwowane w osadach czwartorzędowych najczęściej wiązane są z warunkami peryglacjalnymi, pomimo że takie warunki nie są konieczne do rozwoju inwolucji, a ich powstanie najczęściej tłumaczone jest wytworzeniem się układów niestatecznego warstwowania gęstościowego czy działania ciśnienia kriostatycznego lub kriohydrostatycznego. W artykule poddano analizie struktury deformacyjne, jakie utworzyły się w spągu serii organiczno-mineralnej, datowanej na koniec allerödu i młodszy dryas. Wydzielono kilka typów struktur o odmiennych cechach morfologicznych, pogrupowanych jako inwolucje powstałe na skutek przemieszczenia materiału ku dołowi, inwolucje utworzone poprzez przemieszczenie materiału ku górze oraz struktury fałdowe i nieregularne. Przyczyną zróżnicowania inwolucji powstałych w osadach o takich samych cechach strukturalno-teksturalnych oraz tego samego wieku są czynniki "ekstralokalne", do których należą: niewyrównana powierzchnia graniczna między strukturami, niejednorodność litologiczna jednej z warstw biorących udział w deformacjach, zmienna miąższość górnej warstwy oraz zróżnicowany współczynnik lepkości kinematycznej warstw zdeformowanych. </jats:p>

Small-scale geologic evidence for Vistulian decline cooling periods: case studies from the Łódź Region (Central Poland)

“…In the Łódź Region, involutions connected with the Vistulian decline cold intervals were described from: soil horizons (Jurkiewiczowa, 1961); both dunes (Chmielewski, 1970;Twardy, 2008) and coversands (Goździk, 1973) for aeolian environments; and the boundary between sandy-silty series (deposit of mixed fluvio-aeolian-slope origin) and dune sands (Kasse et al, 1998). The best recognized involutions of the Younger Dryas age occur in the Warta River valley, where they were studied over a wide area of the brown-coal open pits and their development under frozen ground conditions has been proven (Petera, 2002;Petera-Zganiacz, 2016;Petera-Zganiacz & Dzieduszyńska, 2017). The present study completes the picture of the recognized inventory of such structures (Figs.…”

Geological and palaeogeographical peculiarities of the Adamów Graben area, central Poland

“…Furthermore, numerous periglacial deformation structures, including involutions, have been observed within deposits of late Weichselian age (Fig. 3; Klatkowa, 1996;Petera-Zganiacz, 2011, 2016Petera-Zganiacz & Dzieduszyńska, 2017;Dzieduszyńska & Petera-Zganiacz, 2018;Dzieduszyńska et al, 2020).…”