Cyfrowi dublerzy Robinsona Crusoe: robinsonady w grach wideo

Abstract

Cyfrowe robinsonadyW książce Robinson Crusoe and his doubles (2016) Arthur Blaim problematyzuje i określa gatunek literackiej robinsonady w kategoriach strukturalnych:Robinsonadę rozumiemy tutaj jako gatunek literacki, w którym strukturalnie centralną pozycję zajmuje sekcja poświęcona bezludnej wyspie, przedstawiająca samotnego mężczyznę bądź samotną kobietę albo grupę ludzi wyizolowanych przez innych ludzi lub siły natury. Sekcja poświęcona bezludnej wyspie wprowadza zestaw połączonych wzajemnie motywów, które pojawiają się w każdej robinsonadzie w narzuconym porządku: wymuszona izolacja, początkowa desperacja, adaptacja w celu przetrwania, uwolnienie z izolacji lub dobrowolna akceptacja życia w samotności. 1

Mise en jeu. O projekcie hermeneutyki gier wideo Michała Kłosińskiego

“…Nie dzieje się tak jednak dlatego, iżby gry wideo ujawniały jakiekolwiek szczególne predyspozycje w zakresie przedstawień fikcyjnej śmierci, lecz dlatego że ujawniają one szczególną, dwuświatową dialektykę. Grając w grę, umieramy nie tylko jako postać, w którą się wcielamy, lecz także w świecie, każdego dnia, jako śmiertelni ludzie, oddający grze czas bycia-ku-śmierci 15 . Jasne staje się tutaj, dlaczego Kłosiński tak stanowczo wcześniej odrzuca projekt hermeneutyki czasu rzeczywistego Arjoranty.…”

“…Kłosiński, zdając sobie w pełni sprawę z tego, że "cieleśnie zakotwiczone na Ziemi bycie ku śmierci nigdy nie będzie zamieszkiwać -we właściwym sensie -wirtualnych światów", wykorzystuje teatrologiczną koncepcję cytowalności gestu Esy Kirkkopelto 21 oraz tożsamość narracyjną (czy sceniczną) w byciu-sobą-jako-innym Paula Ricoeura 22 do tego, by pokazać cyfrową ekstensywność naszej egzystencji. W tej perspektywie świat wirtualny czy fikcyjny nie funkcjonują w odłączeniu od aktualnego, jak choćby w modelach heterokosmicznych charakterystycznych dla filozofii światów możliwych (Lubomír Doležel, Thomas Pavel, Marie-Laure Ryan), lecz właśnie w jego realiach, w ciągłym zanurzeniu w cielesną doczesność lub "dzięki wyobraźniowo-cielesnej transformacji", za sprawą której dopiero możemy być równocześnie "sobą-jako-innym i innym-jako-sobą pod postacią tożsamości narracyjnej" 23 .…”