CRITIC Temelli MABAC Yöntemi İle Türk Hava Yollarının Yıllara Göre Performansının Değerlendirilmesi

Abstract

Havayolu ulaşımı son yıllarda yolcular tarafından hız, zaman ve maliyet gibi avantajları nedeniyle daha çok tercih edilmektedir. Bu durum rekabetin yoğun olduğu havayolu sektöründe firmaların müşterilere verdikleri hizmetin kalitesini artırmalarını, rekabete yönelik stratejiler geliştirmelerini ve iyi bir performans göstermelerini gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, 2016-2020 yılları arasında Türk Hava Yolları'nın (THY) beş yıllık performansı değerlendirilmiştir.Bu kapsamda, "net dönem kâr/zarar", "uçak sayısı", "doluluk oranı", "çalışan sayısı", "taşınan yolcu sayısı" ve "arz edilen koltuk kilometre" kriterleri dikkate alınmıştır. Çalışmada THY'nin yıllara göre performansı güncel olan çok kriterli karar verme yöntemlerinden CRITIC ve MABAC yöntemleri ile değerlendirilmiştir. CRITIC yöntemi ile değerlendirme kriterlerinin ağırlıkları bulunmuş, MABAC yöntemi ile de THY'nin yıllara göre performansı sıralanmıştır.Analiz sonuçlarına göre, THY'nin performansı üzerinde ağırlığı en fazla olan kriterin "uçak sayısı", önem derecesi en düşük olan kriterin ise "net dönem kâr/zarar" kriteri olduğu neticesine ulaşılmıştır. MABAC yöntemiyle yapılan sıralamada da THY'nin performansının en iyi olduğu yıl 2019 iken, performansın en düşük çıktığı yıl 2016 olarak belirlenmiştir.

İktisat, Tarih ve Metodoloji

“…MABAC yöntemi risk yönetimi (Chatterjee vd., 2018), scooter seçimi (Biswas ve Saha, 2018), tedarikçi seçimi (Mohammed vd., 2021), materyal seçimi (Xue vd., 2016), ulaştırma ve dağıtım kaynaklarının seçimi (Pamucar ve Cirovic, 2015), üniversite web sayfalarının değerlendirilmesi (Pamucar vd., 2018), savaş uçaklarının değerlendirilmesi (Pamucar vd., 2018), portföy seçimi (Debnath vd., 2017), yazılım geliştirme projesi (Peng ve Dai, 2017), Borsada yatırım bankası seçimi (Peng ve Yang, 2016), lojistik performans değerlendirme (Isik vd., 2020), personel seçimi (Ulutaş, 2019;Kalem ve Akpınar, 2022), turizm performansı (Acuner ve Yerdelen Kaygın, 2021), yenilikçi girişimlere ait faaliyetlerin değerlendirilmesi (Çınaroğlu, 2020), havayolu işletmelerinde memnuniyet düzeyi analizi (Bakır, 2019), Hava yollarının performansının değerlendirilmesi (Özdağoğlu vd., 2021;Keleş, 2022), finansal performans değerlendirme (Altın, 2021;Öksüzkaya ve Atan, 2023), elektrikli araç seçimi (Sonar ve Kulkarni, 2021) problemlerinde kullanıldığı bilimsel yazın taramasından anlaşılmaktadır.…”