COVID-19’un Sesin Akustik ve Fonasyon Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı COVID-19’un ses sağlığına etkisini tespit etmek ve sese ait özelliklerin hangi parametrelerini etkilediğini saptamaktır. Yöntem: Bu çalışmaya 18-60 yaş arası toplamda 65 katılımcı dahil edilmiştir. COVID-19 geçirmeyenler, COVID-19 sonrası 3-5 ay geçenler ve COVID-19 sonrası 9 ve daha fazla ay geçenler olmak üzere toplam üç grup vardır. Bu üç grup, sesin akustik ve fonasyon parametreleri açısından karşılaştırılmıştır. Üç grubun değerlendirilmesinde Praat’ın 38 parametresinden sekizi, fonasyon ölçümlerinin ise iki parametresi kıyaslanmıştır. Katılımcıların fonasyon değerlendirmesi için s/z oranları ve maksimum fonasyon süreleri kronometre ile ölçülmüştür. Her bir parametrenin değerlendirilmesi için üçer ölçüm alınmış olup bu üç ölçümün ortalaması kullanılmıştır. Akustik değerlendirme için F0, Jitter %, Shimmer %, Jitter (ppq5), Shimmer (apq11), HNR (Gürültü/Harmonik Oranı), ses kırılma sayısı ve ses kırılma derecesi parametreleri ölçülmüştür. Bulgular: Yapılan analizler, COVID-19’un sesi hem fonasyon özellikleri hem de akustik özellikleri açısından s/z oranı hariç tüm parametrelerde istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. s/z oranının anlamlı çıkmaması ise s ve z sürelerinin benzer oranda azalması olarak yorumlanmaktadır. Sonuç: Bu çalışmada, COVID-19’un sesin akustik ve fonasyon parametrelerine etkisi olduğu bulunmuştur. COVID-19’un sese etkisinin daha detaylı analizi için formal değerlendirme araçları ile değerlendirilmelidir.