Covid 19 Pandemi Sürecinde Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Özyeterlikleri ve Gelecek Kaygıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Araştırma okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlilik inançları ile gelecek kaygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden toplam 316 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmaya alınan öğretmen adaylarının %76.9’unun kadın, %23.1’inin erkek olduğu, çoğunluğunun bölümü isteyerek seçtiği (%95.6) ve mesleğe kendini hazır hissettiği (%70.3) yine %34.8 ile çoğunluğunun kendisini olumlu düşünen biri olarak algıladığı belirlenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen“Kişisel Bilgi Formu”, Okul öncesi öğretmen adaylarının gelecek kaygı düzeylerini belirlemek amacıyla Borich (1996) tarafından geliştirilmiş, Saban, Korkmaz ve Akbaşlı (2004) tarafından uyarlanarak geçerlik güvenirliği yapılan “Öğretmen Adayı Kaygı Ölçeği” ve Tepe ve Demir (2016) tarafından geliştirilip geçerlik güvenirliği yapılan “Özyeterlik İnançları Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırma verilerin istatistiksel analizinde Mann Whitney U, Kruskall Wallis ve Spearman Korelasyon testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının kaygı düzeyleri ile cinsiyet, öğretmenlik yapmak için hazır hissetme durumu, sınıf düzeyi, anne eğitim düzeyi ve kişilik algısı arasında, öz yeterlik algıları ile cinsiyet, öğretmenlik yapmak için hazır hissetme durumu, sınıf düzeyi, anne-baba eğitim düzeyi arasında anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Ayrıca okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlilik inançları ile gelecek kaygıları arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Duygu Düzenleme ve Mesleki Kaygı: Okul Öncesi Öğretmen Adaylarını Değerlendirme

“…It was determined that female preschool teacher candidates' emotion regulation hiding sub-dimension and occupational anxiety were significantly higher than male teacher candidates. In the studies in the literature, it was concluded that female teacher candidates got higher scores in both emotion regulation skills and occupational anxiety (Akgün et al, 2007;Arslan et al, 2023;Dalgar & Kaytez, 2022;Eskici, 2016;Güngör & Gül, 2021;Koçin, 2022;Saban et al, 2004;Tabancalı, Çelik, & Kormaz, 2016). The fact that female teacher candidates have higher social relations may have positively reflected their emotion regulation skills.…”

“…In fact, Gülbahçe et al (2012) and Gündoğdu et al (2008) discovered that pre-service teacher candidates had a high level of anxiety about KPSS. On the other hand, Dalgar and Kaytez (2022) discovered that pre-service teacher candidates who don't feel prepared to teach have higher levels of anxiety that are task-, student-, and self-focused. It can be understood that teacher candidates' increased anxiety during the exam preparation process is due to their uncertain future.…”

“…Bu araştırmaya göre duygu düzenleme becerilerinin gelişmiş olması, öğretmenlerin daha az stres yaşadıklarını ve zihinsel sağlıklarının daha iyi durumda olduğunu göstermektedir.Ayrıca okul öncesi öğretmen adaylarının duygu düzenleme ve mesleki kaygılarının ayrı ayrı ele alınarak çeşitli değişkenlere göre farklılaşma durumunun incelendiği çalışmalarda; cinsiyet(Akgün, Gönen ve Aydın, 2007;Arslan, Tunca Güçlü ve Alkın Şahin, 2023;Dalgar ve Kaytez, 2022;Eskici, 2016;Güngör ve Gül, 2021;Koçin, 2022;Saban, Korkmaz ve Akbaşlı 2004; Tabancalı, Çelik ve Korumaz, 2016), Kamu Personeli Seçme Sınavı'na (KPSS) hazırlanma durumu(Gülbahçe, Yazar, Balcı ve Gülbahçe, 2012;Gündoğdu, Çimen ve Turan, 2008) ve sınıf düzeyi(Arslan ve diğerleri, 2023;Koçin, 2022) değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Tüm bu çalışmalardan okul öncesi öğretmen adaylarının duygu düzenleme becerilerinin çeşitli kişilik özellikleri ile ilişkili olduğu ve mesleki kaygılarının çoğunlukla mesleki değişkenler ile ilişkilendirilerek incelendiği tespit edilmiştir.…”

“…Öğretmen adayları için bir öğretmenin duygu düzenlemesi, gönüllü bir tepkiye izin vermek ve ihtiyaç duyulan spontane tepkiyi ertelemek için sosyal olarak kabul edilebilir bir şekilde çeşitli duyguları içeren mevcut bilgi yüküne karşı sorumluluk olarak kavramsallaştırılmaktadır(Cole ve Deater-Deckard, 2009).Çalışmanın sonucunda kadın okul öncesi öğretmen adaylarının duygu düzenleme gizleme ve mesleki kaygılarının erkek öğretmen adaylarından anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Alanyazındaki çalışmalarda da hem duygu düzenleme becerilerinde hem de mesleki kaygıda kadın öğretmen adaylarının daha yüksek puanlar aldıkları tespit edilmiştir(Akgün ve diğ., 2007; Arslan ve diğ., 2023;Dalgar ve Kaytez, 2022;Eskici, 2016;Güngör ve Gül, 2021;Koçin, 2022; Saban ve diğ., 2004; Tabancalı, Çelik ve Korumaz, 2016). Haskan Avcı ve diğerleri (2019) erkek okul öncesi öğretmen adaylarının mesleğe yönelik belirgin bir kaygılarının olmadığını tespit etmiştir.…”