Covi̇d-19 Aşilarina Yöneli̇k Üreti̇len Yeni̇ Medya İçeri̇kleri̇ni̇n Post-Truth Kavrami Bağlaminda Anali̇zi̇

Abstract

Yeni iletişim teknolojilerinin gelişimi bilgilerin hızlı ve kolayca dolaşıma sokulmasının önünü açmıştır. Post-truth diye adlandırılan dönemde özellikle yeni medya, asılsız haberlerin/paylaşımların daha hızlı bir şekilde yayılmasına ve geniş kitlelere ulaşmasına sebep olmaktadır. Bunun sonucunda ise yeni medyadaki dezenformasyon daha çok artmakta ve çeşitli olumsuzluklara neden olmaktadır. Son dönemde dünyada hâkim olan Covid-19 pandemisi sebebiyle, yeni medya aracılığıyla Covid-19 aşılarına yönelik birçok çarpıtma ve yalan haber/paylaşımların yapıldığı gözlemlenmektedir. Bu bağlamda araştırmada teyit.org ve doğruluk payı doğrulama platformlarının Covid-19 aşılarıyla ilgili, yeni medya mecralarında dolaşıma sokulan paylaşımlara yönelik yaptığı değerlendirmeler post-truth kavramı bağlamında konu edinilmiştir. Yapılan araştırmada nitel araştırma türlerinden biri olan betimsel analizden yararlanılmıştır. Çalışmada veriler doküman inceleme tekniğiyle elde edilmiştir. Araştırmada analiz edilecek araştırma dokümanları “dogrulukpayi.com ve teyit.org,” isimli haber doğrulama (fact-checking) sitelerinden elde edilmiştir. Araştırmada incelenecek veri nesnelerinin fazla olması sebebiyle araştırmanın zaman sınırı, analizinin yapılmaya başlandığı tarih olan 4 Şubat 2021’den 4 Ocak 2021’e kadar olan bir aylık süreyi kapsamaktadır. Çalışma sonucunda, yeni medyada Covid-19 aşılarına yönelik üretilen içeriklerin, post-truth kavramının yapısına uygun biçimde, dezenformasyon yayan niteliklerde olduğu saptanmıştır. Çalışma sonunda, Post-truth kavramının etkisinin azaltılması için, yeni medya kullanıcılarının yeni medyada karşılaştıkları haberleri/paylaşımlarını mutlaka çeşitli doğrulama platformları aracılığıyla teyit etmelerinin gerekliliği ve medya-okur yazarlığını arttırmanın önemi de vurgulanmıştır.

False Information about COVID-19 Vaccination in Turkey: Analysis of Twitter Posts

“…This study is different from the above-mentioned studies and the research in Turkey (Aydin, 2020; Akyüz, 2020;Porsuk & Cerit, 2021;Topsakal, 2021;Karakaş & Doğru, 2021) which mostly analyzed fake news and mis/disinformation related to COVID-19 pandemic, we purposed to focus on all the types of false information, and specifically anti-vaccination. Due to the policy and regulations of Twitter, we reached only 748 Tweets posted under 12 mostly-used hashtags in Turkey.…”

“…Therefore, Turkey can be considered as one of the country samplings to analyze the general structure and effect of false information on COVID-19 vaccination. Although there are some studies (Aydin, 2020;Akyüz, 2020;Porsuk & Cerit, 2021;Topsakal, 2021;Karakaş & Doğru, 2021) analyzed fake news and mis/disinformation related to the COVID-19 pandemic within Post-Truth understanding, none of them focused on anti-vaccination hashtags and posts of Twitter by the users. The main focus on Post-Truth understanding is related to the vast attention that false information (particularly fake news) impacts on individuals in a way that blurs the difference between the real and the fake (Sismondo, 2017).…”

Covi̇d-19 Görselleri̇ Bağlaminda Medya Ve Di̇stopya İli̇şki̇si̇

“…Son yıllarda internetin kolay ulaşılabilir hale gelmesi ile Twitter, Facebook, Instagram gibi sosyal medya ağları ile çok sayıda haber kuruluşlarının web siteleri ve sosyal medya hesapları COVİD-19 salgını süresince insanların habere ulaşma konusunda öncelikli tercihi haline gelmiştir (Doruk, 2018). COVİD-19 salgın sürecinin başlamasıyla birlikte medyada doğruluğu ve bilimselliği kanıtlanmış ya da kanıtlanmamış, yararlı veya zararlı çok fazla bilgi kontrolsüz bir şekilde yer almaya başlamıştır (Akyüz, 2020;Yılmaz ve Candan, 2020;Karakaş, Doğru, 2021). Bu süreç giderek tehlikeli bir bilgi kirliliği haline dönüşmüştür.…”

Untitled

“…Son yıllarda internetin kolay ulaşılabilir hale gelmesi ile Twitter, Facebook, Instagram gibi sosyal medya ağları ile çok sayıda haber kuruluşlarının web siteleri ve sosyal medya hesapları COVİD-19 salgını süresince insanların habere ulaşma konusunda öncelikli tercihi haline gelmiştir (Doruk, 2018). COVİD-19 salgın sürecinin başlamasıyla birlikte medyada doğruluğu ve bilimselliği kanıtlanmış ya da kanıtlanmamış, yararlı veya zararlı çok fazla bilgi kontrolsüz bir şekilde yer almaya başlamıştır (Akyüz, 2020;Yılmaz ve Candan, 2020;Karakaş, Doğru, 2021). Bu süreç giderek tehlikeli bir bilgi kirliliği haline dönüşmüştür.…”