Covid-19 and Deepening Poverty

Abstract

Tarih boyunca pandemi ve salgınların insan toplulukları üzerinde birçok etkisi olmuştur. Bu dönemlerde toplumsal bir sorun olan yoksulluk kavramı farklı boyutlarıyla ve daha derin etkileriyle karşımıza çıkmaktadır. Son yüzyıldaki tıbbi gelişmelere rağmen salgınlar toplumlar için tehdit oluşturmaktadır. Salgınlar bazen belirli bir bölgede etkisini gösterirken bazen de yayılarak pandemi haline gelmektedir. Salgınların en önemli yönü insan kaybına yol açması olsa da ekonomi üzerinde de önemli yansımaları olmaktadır. Bu yansımalar içinde yoksulluk üzerindeki etkileri önemlidir. Yoksulluk, sürdürülebilir geçim kaynakları sağlamak için gelir ve üretken kaynaklarının eksikliğinden daha fazlasını içermektedir. Açlık ve yetersiz beslenme, eğitime ve diğer temel hizmetlere sınırlı erişim, sosyal ayrımcılık ve dışlanmanın yanı sıra karar alma süreçlerine katılım eksikliği de bunun belirtileri arasındadır. Pandemi süreci çeşitli sosyal gruplar arasında orantısız bir yoksulluk ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bundan dolayı yoksulluğun ortadan kaldırılmasının hem sosyal hem de ekonomik etkileri olacaktır. Pandemi dönemleri yoksulluğun temelini oluşturan işsizlik ve eksik istihdamı etkilemektedir. Bu nedenle, üretken istihdam fırsatlarının yaratılması, yoksulluğun azaltılması ve sürdürülebilir ekonomik ve sosyal kalkınmanın sağlanması için esastır. Yoksullar, özellikle kadınlar ve genç insanlar için hem gelir hem de güçlenme sağlayan insana yakışır işler sağlanması da işin farklı bir boyutudur. 
 
 Bu çalışmada Covid-19 salgınının, en genel haliyle gelire sahip olamama olarak tanımlanan yoksulluk üzerindeki etkisi ele alınacaktır. Yoksulluk herkes tarafından bilinen bir gerçeklik olmakla birlikte yoksulluğun ölçülmesi konusunda farklı görüşler vardır. Literatürde yer alan çalışmaların bir kısmı bir standart oluşturmaya çalışırken bazı çalışmalarda yoksul nüfusun sayısını tespite yöneliktir. Bu çalışmalar yoksulluğun ölçümüyle ilgili birçok yöntemin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu kapsamda çalışmada literatüre katkı olması açısından çok boyutlu yoksulluğu ölçme yöntemi olarak Alkire-Foster yöntemi tercih edilmiştir. Bu yöntem kullanılarak Türkiye için yapılan analizde 2019 ve 2020 yılı önceki yıllarla karşılaştırılarak Covid-19 döneminde yoksulluğun etkisi ölçülmüştür. Alkire-Foster yöntemi, her bir kişinin aynı anda karşı karşıya kaldığı sağlık, eğitim veya yaşam standartları gibi çoklu yoksunlukları yansıtır. Elde edilen sonuçta rakamın büyümesi yoksulluğun arttığını, küçülmesi ise yoksulluğun azaldığını göstermektedir.