Η Θετική Ψυχολογία αποτελεί έναν κλάδο της Ψυχολογίας που επικεντρώνεται στη µελέτη των θετικών χαρακτηριστικών του ανθρώπου. Ορισµένες από τις έννοιες που εξετάζει αποτελούν το ευ ζην (η αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή ή η διαδικασία αυτοπραγµάτωσης), η αισιοδοξία (η αίσθηση εµπιστοσύνης ότι θα συµβούν επιθυµητά γεγονότα στη ζωή κάποιου) και η ελπίδα (η πεποίθηση ενός ατόµου ότι µπορεί να βρει στρατηγικές για να επιτύχει τους στόχους του και η κινητοποίησή του να τις χρησιµοποιήσει). Τα παραπάνω χαρακτηριστικά σχετίζονται µε δείκτες βελτιωµένης σωµατικής και ψυχικής υγείας, καθώς και µε καλύτερη κοινωνική λειτουργία στα παιδιά. Επιπρόσθετα, οι στρατηγικές αντιµετώπισης (αντιδράσεις που αποσκοπούν στην πρόληψη ή τη µείωση µιας αντιλαµβανόµενης απειλής, βλάβης ή απώλειας) συσχετίζονται µε την αισιοδοξία και την ελπίδα και επιδρούν στην ψυχολογική και κοινωνική λειτουργία των παιδιών. Καµία έρευνα µέχρι τώρα δεν έχει στοχεύσει στην ταυτόχρονη ενίσχυση της αισιοδοξίας, της ελπίδας και των στρατηγικών αντιµετώπισης στα παιδιά. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια των οµαδικών παρεµβάσεων λειτουργούν συγκεκριµένες οµαδικές διαδικασίες, όπως η θεραπευτική συµµαχία, το οµαδικό κλίµα και οι θεραπευτικοί παράγοντες, που επιδρούν στην αποτελεσµατικότητα των παρεµβάσεων. Καµία µελέτη οµαδικής παρέµβασης σε παιδιά στα πλαίσια της Θετικής Ψυχολογίας δεν έχει µελετήσει τιςδιαδικασίες που λαµβάνουν χώρα στη διάρκειά της. Η παρούσα έρευνα αποσκοπεί στην αξιολόγηση ενός ψυχοεκπαιδευτικού προγράµµατος παρέµβασης µε διάρκεια οκτώ συναντήσεις µε στόχο την ενίσχυση του αισιόδοξου και ελπιδοφόρου τρόπου σκέψης και των προσαρµοστικών στρατηγικώναντιµετώπισης σε παιδιά ηλικίας 8-12 ετών. Παράλληλα, η έρευνα διερεύνησε τις οµαδικέςδιαδικασίες που λαµβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια εφαρµογής της παρέµβασης και τον τρόπο που επηρεάζουν την αποτελεσµατικότητά της. Στην έρευνα συµµετείχαν 361 µαθητές (229 οµάδα παρέµβασης και 132 οµάδα ελέγχου) 8-12 ετών (Μ.Ο. = 9,91±1,26). Το πρόγραµµα παρέµβασης περιλάµβανε δραστηριότητες για την αναγνώριση της σύνδεσης των συναισθηµάτων µε τις σκέψεις και τις συµπεριφορές, τη γνωστική αναδόµηση, την εκµάθηση και την εξάσκηση σε προσαρµοστικέςστρατηγικές αντιµετώπισης και την ενίσχυση της ελπιδοφόρας σκέψης. Για την αξιολόγηση της αποτελεσµατικότητας του προγράµµατος οι µαθητές απάντησαν πριν και µετά την ολοκλήρωση του προγράµµατος σε µια σειρά από ερωτηµατολόγια, για τη µέτρηση: (1) της αισιοδοξίας (Youth Life Orientation Test, Ey et al., 2005), (2) της ελπίδας (Children’s Hope Scale, Snyder, Hoza, et al., 1997), (3) των στρατηγικών αντιµετώπισης (Schoolagers’ Coping Strategies Inventory, Ryan-Wenger, 1990), (4) της αυτοεκτίµησης (Rosenberg Self-Esteem Scale, Rosenberg, 1965), (5) των κοινωνικών δεξιοτήτων (Children's Self-Report Social Skills Scale, Danielson & Phelps, 2003) και (6) του άγχους (Children's Manifest Anxiety Scale-Revised, Reynolds & Richmond, 1978). Επιπλέον, για τη διερεύνηση των οµαδικών διαδικασιών οι µαθητές απάντησαν κατά τη διάρκεια του προγράµµατος σε µια σειρά από ερωτηµατολόγια, για τη µέτρηση: (1) των θεραπευτικώνπαραγόντων (Critical Incidents Questionnaire, Bloch et al., 1979), (2) της θεραπευτικής συµµαχίας (Psychoeducational Group Alliance Scale for Children, Brouzos et al., 2018), (3) του οµαδικού κλίµατος (Group Climate Questionnaire – Short, MacKenzie, 1983) και (4) της αντίληψης των διευκολυντικών στάσεων της συντονίστριας (Barrett-Lennard Relationship Inventory, Barrett-Lennard, 2015). Οι µαθητές που συµµετείχαν στο ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραµµα σηµείωσαν στατιστικά σηµαντική αύξηση, συγκριτικά µε τους µαθητές της οµάδας ελέγχου, στα επίπεδα της αισιοδοξίας, της ελπίδας και της αυτοεκτίµησης, στη χρήση συγκεκριµένων στρατηγικών αντιµετώπισης (αντιµετώπιση µέσω δραστηριοτήτων, αποφυγής και επίλυσης προβλήµατος) και στο αίσθηµα κοινωνικής αρέσκειας, ενώ παράλληλα εµφάνισαν σηµαντική µείωση στο αίσθηµα της απαισιοδοξίας και στις σωµατικές εκδηλώσεις του άγχους. Οι οµαδικές διαδικασίες που µελετήθηκαν περιλάµβαναν τους θεραπευτικούς παράγοντες, τη θεραπευτική συµµαχία, το οµαδικό κλίµα και την αντίληψη των διευκολυντικών στάσεων της συντονίστριας Κατά τη διάρκεια της παρέµβασης λειτούργησαν συγκεκριµένοι θεραπευτικοί παράγοντες, η σηµασία των οποίων µεταβαλλόταν ανάλογα µε το στάδιο ανάπτυξης των οµάδων. Στις πρώτες συναντήσεις οι µαθητές δηµιούργησαν µια καλή θεραπευτική συµµαχία µε τη συντονίστρια και διαµόρφωσαν µια θετική αντίληψη για τιςδιευκολυντικές στάσεις της, χωρίς να παρατηρούνται σηµαντικές µεταβολές στη διάρκεια τηςπαρέµβασης. Το οµαδικό κλίµα ήταν γενικά θετικό σε όλη τη διάρκεια της παρέµβασης χωρίς να εµφανίζονται σηµαντικές µεταβολές. Σηµαντικό εύρηµα της µελέτης επίσης αποτέλεσε ότι ορισµένες οµαδικές διαδικασίες εµπλέκονται στη µεταβολή των µεταβλητών αποτελέσµατος που εξετάστηκαν. Συγκεκριµένα, η θεραπευτική συµµαχία σχετίζεται µε τη µεταβολή των στρατηγικών αντιµετώπισης. Η αντίληψη των διευκολυντικών στάσεων επηρεάζει τη µεταβολή της αισιοδοξίας, των στρατηγικών αντιµετώπισης και του άγχους. Τέλος, το οµαδικό κλίµα σχετίζεται µε τη µεταβολή της ελπίδας, των στρατηγικών αντιµετώπισης και των κοινωνικών δεξιοτήτων. Συµπερασµατικά, η παρούσα έρευνα υποδεικνύει ότι µια καθολική, ψυχοεκπαιδευτική, οµαδική παρέµβασης για παιδιά ενισχύει τις στρατηγικές αντιµετώπισης, την αισιοδοξία και την ελπίδα τους. Επιπρόσθετα, υποδεικνύει ότι οι οµαδικές διαδικασίες επηρεάζουν την αποτελεσµατικότητα της παρέµβασης, εύρηµα που έχει πρακτικές προεκτάσεις για τους συντονιστές οµαδικών παρεµβάσεων.
