Comparison of Turkey and Kazakhstan middle school mathematics teaching programmes

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye ve Kazakistan’da uygulanan ortaokul matematik dersi öğretim programlarının içerikleri yönünden benzerlik ve farklılıklarını ortaya koymaktır. Programlar; haftalık ders saatleri, konu içerikleri, özel amaçları, diğer disiplinlerle ilişkileri, değerler eğitimi ve ölçme değerlendirme yaklaşımlarına göre karşılaştırılmışlardır. Araştırma; 2020-2021 öğretim yılında güncel olan Türkiye Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programı [TOMP] ve Kazakistan Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programları [KOMP] ile sınırlıdır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın temel veri kaynakları olarak güncel Türkiye ve Kazakistan Ortaokul Matematik Öğretim Programları, TIMMS ve PISA raporları kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Verilerin raporlanmaları sırasında sıklıklarına da yer verilmiştir. İçerik analizi tekniği olarak Forster (1995; akt. Yıldırım ve Şimşek, 2016)’in doküman inceleme aşamaları kullanılmıştır. İncelenen programlar, çalışmanın veri analizinin yapıldığı zaman aralığında etik kurallar çerçevesinde raporlaştırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, KOMP’ta 5. ve 6. sınıflarda matematik dersi haftada 6 saat verilirken 7. sınıftan itibaren cebir, geometri ve bilişim olarak üçe ayrılmaktadır. TOMP’ta ise 5’ten 8’e tüm ortaokul seviyesinde “Matematik” dersi adı altında haftada 5 saat verilmektedir. Haftalık ders saati olarak Kazakistan ortaokul matematik dersleri 34 haftada toplam 204 ders saati yapılırken Türkiye’de 36 haftada 180 ders saati yapılmaktadır. Her iki ülkede de temel geometrik kavramlar, üçgenler, dörtgenler, çember ve daire, koordinat düzlemi ve alan ortak olarak yer almaktadır. Türkiye’de ölçme konusu (uzunluk ve zaman ölçme, sıvı ölçme) ayrıntılı olarak ele alınırken Kazakistan’da alan ölçme olarak daha kısa yer almaktadır. Türkiye’de Kazakistan’dan farklı olarak cisimlerin farklı yönlerden görünüşleri ve dönüşüm geometrisi yer almaktadır. İki ülkenin ortaokul matematik dersi öğretim programlarının konu içerikleri, özel amaçları diğer disiplinlerle ilişkileri ve değerleri eğitimi yönlerinden benzerlik gösterdikleri, haftalık ders saatlerinde farklılık olduğu TOMP’ta ölçme değerlendirme yaklaşımının net olarak ortaya konduğu fakat KOMP’ta net olarak ortaya konmadığı görülmüştür.