Çömlekçilik (Guduculuk) El Sanatının Sürdürülebilir Turizm Kapsamında İncelenmesi: Gümüşhane Dölek Köyü Örneği

Abstract

Somut olmayan kültürel miras unsurları kapsamında incelenen el sanatları, günümüzde yok olmaya başlayan değerler arasında yer almaktadır. Diğer taraftan, Gümüşhane ili Dölek Köyü'nde üretimi sınırlı da olsa halen devam etmekte olan çömlekçilik (guduculuk), akademik olarak incelenmesi gereken değerli bir el sanatıdır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Gümüşhane ili Dölek Köyü'nde üretimi giderek azalan guduculuğun sürdürülebilir turizm bağlamında tekrar canlandırılmasına ve gelecek nesillere aktarılmasına yönelik çözüm önerileri sunmaktır. Çalışmanın amaçları doğrultusunda; ilgili paydaşlarla görüşmeler gerçekleştirilmiş olup, ortaya çıkan sonuçlar betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Sonuç olarak çalışmada, guduculuğun devam ettirilmesi noktasında birtakım problemlerin var olduğu tespit edilmiştir. Bu problemlerin başlıcaları; gençlerin el sanatına karşı ilgisizliği ve el sanatı ustalarının emeklerinin karşılığını yeterince alamamasıdır. Ayrıca, üretim sürecinin zor ve zahmetli olması, kooperatifleşmeye gidilmediği için guduların ucuza satılması, Dölek Köyü'nde guduların satışı ve pazarlanması için uygun mekânların olmaması diğer problemlerdir. *Bu çalışmanın özeti, 16-18 Ekim 2017 tarihinde düzenlenen I. Uluslararası Gümüşhane Sempozyumu'nda sözlü olarak sunulmuştur.

Conservation of Hand-Woven Carpets which are Cultural Heritage, and Their Sustainability as a Touristic Product: Case of Taşpınar, Aksaray

“…Nitekim yerel halkın ekonomik kazanımlarının artırılmasına odaklı bir şekilde turistik bir değere dönüştürülen el sanatları yerel halk tarafından da sahiplenilmektedir. Bu anlamda söz konusu el sanatının orijinal özelliklerinin mümkün olduğunca korunması, ziyaretçilere özenli bir şekilde sunulması ve turistler tarafından tecrübe edilmesinin sağlanması oldukça önemlidir (Türker & Çelik, 2012;Ödemiş & Çalık, 2019: 1276. Bu tür kültürel miras varlıklarının kullanılabilir halde olması, turizm sektörünün sahip olduğu verimliliği artıracaktır.…”

“…Geleneksel el sanatlarının turizm ile ilişkisi (Akpulat & Polat Üzümcü, 2010;Öter, 2010;Günal, 2011;Etikan & Çukur, 2011;Bayazit vd., 2012;Kurgun & Yumuk, 2013;Arıoğlu & Aydoğdu Atasoy, 2015;Can, 2017;Akın, 2018;Bal, 2018;Ekici, 2018;Köşker & Karacaoğlu, 2019;Öz, 2019;Eren & Erkol Bayram, 2021;Kaya & Erol, 2021;Kocakaya, 2022). Türk el sanatlarının sürdürülebilirliği (Alagöz vd., 2018;Çalık & Ödemiş, 2018;Begiç & Öz, 2019;Ödemiş & Çalık, 2019). Anadolu'da ve Taşpınar'da halıcılık (Gür, 1995;Deniz, 1998;Kıraç, 1998;Harbelioğ, 2011;Soysaldı & Kayadibi, 2014;Güllü & Çatır, 2017;Kılıç Karatay, 2019).…”