Cnoty kardynalne w pismach Bazylego z Cezarei. Aspekt filologiczno-historyczny

Abstract

Cztery cnoty kardynalne (roztropność, umiarkowanie, sprawiedliwość i męstwo) są często wspominane w pismach biskupa Cezarei. Bazyli jako teolog pisze o nich w kontekście chrześcijańskich zasad etyczno-moralnych. Cnoty kardynalne mają pomóc człowiekowi w osiągnięciu zbawienia, które jest głównym celem życia każdego wyznawcy Chrystusa. Można więc powiedzieć, że cnoty te są ukierunkowane chrystocentrycznie. Bazyli oparł swe analizy przede wszystkim na etycznych koncepcjach Platona, Arystotelesa i Plotyna. Jednak jako intelektualista chrześcijański wyszedł daleko poza schemat czterech cnót proponowany przez tych myślicieli greckich. Artykuł składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera głównie informacje bibliograficzne na temat znaczenia dwóch pojęć: ἀρετή i virtus. Druga część analizuje cnoty kardynalne w pismach Bazylego oraz związki aretologii biskupa Cezarei z filozofią grecką. Również i tutaj wiele miejsca poświęcono informacjom bibliograficznym, które umieszczono w przypisach. W ten sposób artykuł spełnia dwie funkcje: z jednej strony daje czytelnikowi użyteczną bibliografię, z drugiej zaś przedstawia koncepcję cnót kardynalnych na bazie pism Bazylego z Cezarei.