Çeviri Eğitiminde Kavram Haritalarının Kullanımı

Abstract

Yapılandırmacı öğretim yaklaşımının bir yansıması olarak eğitim hayatımıza giren kavram haritaları gerek bir öğretim materyali olarak gerekse bir ölçme değerlendirme aracı olarak okul öncesinden yükseköğretime kadar her seviyede birçok derste ve konuda kullanılmaktadır. Kavram haritaları, Ausubel (1968)'in anlamlı öğrenme modelinin temelini oluşturan, bilişsel yapının hiyerarşik olarak şekillendiği ve yeni kavramların öğrenilmesinin daha önce öğrenilmiş kavramlarla ilişkilendirilerek gerçekleştiği düşüncesinden hareketle ortaya çıkmıştır. Kavram haritaları birçok alanda olduğu gibi çeviri eğitiminde de kullanılmaktadır. Bu çalışmada kavram haritalarının çeviri eğitiminde hangi konuların öğretilmesinde ve nasıl kullanılabileceği, bunlardan bir ölçme ve değerlendirme aracı olarak nasıl yararlanılabileceği üzerinde durulmaktadır. Bunun için çeviribilim alanından seçilen bazı konularla ilgili, farklı türde örnek kavram haritaları sunulmakta ve bilgiler görselleştirilmektedir. İlk olarak çeviri teknolojileri ile ilgili örnek bir sınıflama kavram haritası sunulmaktadır. İkinci olarak çeviri edinci kavramı örümcek ağı kavram haritası ile görselleştirilmektedir. Üçüncü olarak çeviride eşdeğerlik konusu balık kılçığı kavram haritası ile açıklanmaktadır. Bunlara ek olarak çeviri metinlerinin anlam çözümlemesinde kavram haritalarının nasıl kullanılacağı ele alınmakta ve örnek bir çeviri metni ve bu metne ait kavram haritası sunulmaktadır. Son bölümde ise kavram haritalarının değerlendirilmesi üzerinde durulmakta, örnek bir puanlama tablosu verilmekte ve bu tabloya göre Tablo 1'de sunulan çeviri teknolojileri kavram haritası puanlanmaktadır. Ayrıca son bölümde değerlendirmede kullanılan diğer yöntemler de ele alınmaktadır.