Centra handlowe jako przestrzenie hybrydowe

Abstract

<jats:p>Ważnym elementem każdego miasta zawsze były, są i będą przestrzenie publiczne rozumiane jako obszary, do których jest nieograniczony dostęp dla każdego i w których jest wolność zachowań i wypowiedzi. Centra handlowe wpisują się w przestrzeń miast, nieraz stając się ich wizytówkami rywalizując z tradycyjnymi przestrzeniami publicznymi. Pod względem kryteriów jakościowych są dobrymi przestrzeniami publicznymi, ale jednocześnie są to tereny, w których występuje wiele ograniczeń dyskryminujących je jako takie przestrzenie. W układzie kontinuum publiczno-prywatnym stanowią przestrzenie pośrednie ‒ hybrydowe o cechach dobrej przestrzeni publicznej. Centra handlowe są więc miejscami o koncentracji ważnych funkcji społecznych, zastępując, „wyręczając” w ten sposób tradycyjne przestrzenie publiczne, w tym centra miast. Publiczność tych nowoczesnych kompleksów jest pod wieloma względami ograniczona (ograniczenia czasowe, ofertowe, personalne, w zachowaniach, m.in. społecznych, politycznych), dlatego trudno centra handlowe traktować jako przestrzenie publiczne w czystej postaci. W związku z rolą tych nowoczesnych przestrzeni handlowo-usługowych należy podjąć trud w umiejscowieniu centrów handlowych w relacji do przestrzeni publicznych miast. Powinno się dążyć do wypracowania pewnych relacji między tradycyjnymi przestrzeniami publicznymi a przestrzeniami hybrydowymi (w tym terenami centrów handlowych), aby przynosiły korzyści mieszkańcom oraz sprzyjały lepszemu funkcjonowaniu miast. W literaturze nie ma jednoznacznego stanowiska, jak traktować kompleksy handlowe: czy jako przestrzeń prywatną, publiczną (z wolnym dostępem) lub jako przestrzeń pośrednią zwaną „hybrydową”. Celem artykułu jest zaprezentowanie różnych podejść do roli centrów handlowych jako powierzchni umiejscowionych między przestrzenią publiczną (w czystej postaci) a typową przestrzenią prywatną. Podejmowanie dyskusji na temat roli tych nowoczesnych „świątyń konsumpcji” w kontekście zawłaszczania przestrzeni publicznych wydaje się istotnym zagadnieniem. Należy szczególnie zastanowić się, jak odpowiednio chronić typowe przestrzenie publiczne przed naciskami komercyjnymi oraz jak powinny koegzystować one z przestrzeniami hybrydowymi.</jats:p>

“Power to” for High Street Sustainable Development: Emerging Efforts in Warsaw, Poland

“…In the absence of prospering high streets, and with such unfavorable conditions for their development, Warsaw's retail market was easily satisfied with numerous modern shopping malls built in the 2000s, with Złote Tarasy in the very center of the city (see Figure 2). They have become the main showcase of modern Warsaw, where consumers have since spent most of their spare time and money [13,16,31,43,48], but permissions to open them downtown turned out to be an irreversible planning mistake (#1,2,4,6,8,12). The malls quickly introduced high-quality leasing and management standards, with legal and technical support, rent waivers, hard and soft fit-out, and long-term leasing agreements, not to mention constant advertising service and event programming (#2,3,10).…”

The Consumption Space Paradox: Over‑Retailed Areas Next to Dead Malls

“…They portray those places as quasi-public spaces which seem to be open to everyone, but actually have quite strict limitations. For that reason Rochmińska calls shopping malls a hybrid space (Rochmińska, 2014).…”