Çavdarhi̇sar’daki̇ Tahil Ambarlari

Abstract

Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki antik dönemin önemli şehirlerinden Aizanoi, 13. yüzyıldan itibaren kesintisiz olarak Türk boyları tarafından yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Günümüzde antik dönem yapı kalıntılarının yanı sıra Türk-İslâm dönemine ait eserlerin de görülebildiği Çavdarhisar’da, özgün durumlarını koruyan sivil mimari eserlerin varlığı bilinmektedir. Eserler arasındaki örneklerden biri de tahıl ambarlarıdır. 
 Karasal iklimin hakim olduğu Çavdarhisar’da tarımsal üretimin neredeyse tamamını tahıl ürünleri oluşturmaktadır. Arpa, buğday ve nohut gibi hububatların üretim fazlası veya bir sonraki senenin tohumları bu tahıl ambarlarında muhafaza edilmiştir. Tamamen ahşap malzemeyle, çantı tekniğiyle oluşturulan ambarlar basit temel duvarları veya taş bloklar üzerine konumlandırılarak yer ile irtibatı kesilerek zeminden yükseltilmiştir. Herhangi bir yön kaygısı güdülmeden evlerin avlusundaki müsait bir noktaya yerleştirilen ambarların ne zaman ve kim tarafından inşa edildikleri ise bilinmemektedir. 
 Çavdarhisar’daki ambarların birçoğunun yıkılmış, sökülmüş, hatta başka bir şehre satılmış olduğu tespit edilmesine rağmen özgün durumlarını koruyan örnekler de bulunmaktadır. Bu çalışmada, Çavdarhisar’ın eski yerleşim yerindeki mahallelerden toplam on sekiz ambar tanıtılmıştır. Geleneksel mimarinin somut örneği konumundaki Çavdarhisar tahıl ambarlarının, Anadolu’daki benzer örneklerle ortak ve farklı yönleri üzerinde durularak Türk sanatı içerisindeki yeri ve önemi vurgulanmıştır.