Borsa İstanbul Da Zayif Formda Etki̇n Pi̇yasa Hi̇potezi̇ni̇n Testi̇: Bankacilik Sektörü Örneği̇

Abstract

• ÖzKüreselleşme ile birlikte finansal etkinlik teorisi de önemi artan bir konu haline gelmiştir. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri hisse senedinden elde edilen getirilerin piyasadaki mevcut tüm bilgiyi tamamen yansıttığına inanılmasıdır. Zayıf etkinlik varsayımları altındaki piyasada geçmiş fiyat performansının tümü var olan fiyatlara yansımış olup geçmiş fiyat performansı kullanılarak normalden fazla getiri elde edilemez. Çalışmada Borsa İstanbul için zayıf formda piyasa etkinliği banka indeksi ve seçilmiş banka hisseleri ile test edilmiştir. Ampriki analiz boyunca rassal yürüyüş hipotezi göz önünde bulundurulmuştur. Çıkan sonuçlara göre seçilen seriler seviyede birim köke sahip olup rassal yürüyüş modelinin varlığı kanıtlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Borsa Istanbul, Rassal Yürüyüş, Bankacılık Sektörü. AbstractBye the globalization, the theory of financial efficiency has become an important issue among market actors. The most important reason of this situation is to be believed that Markets which returns of share are reflected all information. Under the weakform efficiency assumptions all past price were reflected with current price and it isn't acquiring upon the normal return to use with past price activity in markets. In this paper, weak form efficiency was tested for Borsa Istanbul by using Bankıng Index and selected bankıng shares. During the empirical analysis, random walk hypothesis was considered. According to findings, selected time series have a unit root at level which means existence of random walk theory was proven.Keywords: Borsa Istanbul, Random Walk, Banking Sector. GirişEkonomi ile finansal piyasalar etkileşimi, bir çok araştırmacı ve akademisyenin üzerinde önemli durduğu bir konudur. Özellikle küreselleşmenin de etkisiyle gelişen menkul kıymetler borsaları, hisse senetlerinin gelecekte ulaşacakları fiyatların tahmin edilip edilemeyeceği sorusunu da beraberinde getirmiştir. Özellikle gelişmekte olan ülkelere akan sermaye hareketlerindeki keskin artışlar, bu ülke piyasalarının etkinliği konusundaki tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Borsa İstanbul istatistiklerine göre yabancı payının % 64 oranında olması, gelişen ülkele borsalarına kanalize olan yabancı sermayenin önemli bir göstergesidir.Ekonomi literatüründe Samuelson (1965) 'a kadar sermaye piyasalarında mevcut fiyat hareketleri ile ilgili herhangi bir teori geliştirilmemiştir. Fama'nın 1970 yılında ortaya attığı etkin piyasa hipotezi, bilinen tüm bilgiler ile ilave gelir elde edemeyeceğimizi iddia etmektedir. Bu durumun geçerli olduğu hisse senedi piyasalarına sermayenin yönelmesi, gelişmekte olan ülkelerde etkin piyasalar hipotezini sorgulatır hale getirmiştir. Özellikle de finansal piyasaların önemli aktörlerinden olan yatırımcıların bilgisel etkinliğe önem vermeleri, bilginin ve riskin taraflar arasında farklı seviyede olduğuna inanmaları etkin piyasa hipotezinin önemini daha da arttırmıştır.Çalışmada öncelikli olarak konuyla ilgili yapılan yerli ve yabancı literatür araştırmasına yer verilecektir. Daha sonra zayıf formda piya...

Etkin Piyasa Hipotezinin Geçerliliği: G7 Ülkeleri Örneği

“…Herhangi bir finansal aracın geçmişteki fiyat hareketine bakarak gelecekteki fiyatını belirlemek mümkün değildir (Fama, 1970:383). Zayıf formda etkinlik durumunda finansal piyasalarda geçmişte görülen fiyat değişimleri ve trendlerinin gelecekte meydana gelecek fiyat hareketlerinin tahmininde kullanmak yatırımcının yüksek kar elde etmesini sağlamayacaktır (Altunöz, 2016(Altunöz, :1619.…”

“…Finansal piyasada faaliyet gösteren bir firma içerisinden elde edilen herhangi bir bilgi gecikme olmaksızın, hızlı bir şekilde piyasaya iletileceği ve bu bilgi diğer ekonomik birimler arasında hızlı bir şekilde yayılacağı için tüm ekonomik birimler aynı anda aynı bilgiye sahip olacaktır. Bu durumda, hiç kimse fiyatı değiştirecek ya da kazanç elde edecek ilave bir bilgiye sahip olmayacak ve piyasadaki fiyat tüm bilgiyi yansıttığı için normal üstü bir kazanç sağlayamayacaktır (Altunöz, 2016(Altunöz, :1620.…”

Türkiye Konut Piyasasında Etkinlik Analizi

“…Uygulamalı literatürde etkin piyasalar hipotezinin test edildiği birçok çalışma bulunmaktadır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ve yeni adıyla Borsa İstanbul (BİST) endeksleri kullanılarak, Türkiye'de hisse senedi piyasasının etkinliğini araştıran çalışmalardan bir kısmı (Özdemir, 2008;Atan ve Özdemir, 2009;Ergül, 2009;Karan ve Kapusuzoğlu, 2010;Zeren, Kara ve Arı, 2013;Gözbaşı vd., 2014;Tuna ve Öztürk, 2016;Altunöz, 2016;Yücel, 2016) piyasanın zayıf formda etkin olduğu sonucuna ulaşırken, etkin olmadığı sonucuna ulaşan çalışmalar da bu-lunmaktadır (Özcan ve Yılancı, 2009;Özer ve Ertokatlı, 2010;Çevik, 2012;Akal vd., 2012;Kapusuzoglu, 2013;Türkyılmaz ve Balibey, 2014;Tanrıöver ve Çöllü, 2015; Coskun ve Seven, 2016; Malcıoğlu ve Aydın, 2016; Gürbüz ve Şahbaz, 2017). Ayrıca, döviz piyasaları (Akal vd., 2012;Berke, Özcan ve Dizdarlar, 2014); bitcoin piyasaları (Koçoğlu, Çevik ve Tanrıöven, 2016); ham petrol piyasaları (Martina vd., 2011;Barkoulas vd., 2012;Ortiz-Cruz vd., 2012;Gu ve Zhang, 2016); kıymetli maden piyasaları (Charles vd., 2015;Ntim vd., 2015;Urquhart, 2017); pamuk borsası (Telatar, Türkmen ve Teoman, 2002); şarap piyasası (Bouri, Chang ve Gupta, 2017) Ergül 2009İMKB piyasasının etkinliğinin analizi İMKB100 Bileşik Endeksi, (1988)(1989)(1990)(1991)(1992)(1993)(1994)(1995)(1996)(1997)(1998)…”

Davranışsal Finans Kapsamında Aşırı Tepki Anomalisinin Borsa İstanbul da Pay Senedi ve Endeksler Özelinde Analizi

“…Bu bağlamda etkin piyasa hipotezi söz konusu fiyat hareketlerindeki dağılımın benzer ve birbirinden bağımsız olduğunu iddia eden bir teoridir. Bu nedenle piyasalarda geçmişte görülen fiyat değişimleri ve trendlerinin gelecekte meydana gelecek fiyat hareketlerinin tahmininde kullanılamayacağını savunur (Altunöz, 2016(Altunöz, :1620. Literatürde rassal yürüyüş terimi ilk defa Kendall'da (1953) karşımıza çıkmaktadır.…”