Badania in statu nascendi w czasie epidemii SARS-Cov-2: Refleksje na podstawie doświadczeń z badań w ramach projektu badawczego „Interdyscyplinarna i komparatystyczna diagnoza problemów wtórnych wyłaniających się w postawach i zachowaniach współczesnej młodzieży w konsekwencji pandemii koronawirusa Covid-19, w perspektywie indywidualnej i wspólnotowej”

Abstract

Książka „Badania in statu nascendi w czasie epidemii SARS-Cov-2” jest zapisem dylematów badawczych związanych z realizacją projektu badawczego dedykowanego poszukiwaniu odpowiedzi na pytania, co pandemia zrobiła z uczniami, ich zachowaniami i postawami wobec instytucji szkoły, samych nauczycieli i co też się działo w ich domach w czasie zdalnego nauczania. Zwrot „Co z nami zrobiła pandemia?” jest dość potoczny, niemniej podpowiada, co było celem badań, a mianowicie zdefiniowanie konsekwencji czasu pandemii i zdalnego nauczania w życiu indywidualnym ucznia, jak i w jego życiu wspólnotowym w domu, wśród rówieśników, w szkole. W książce zaprezentowane jest powstawanie tego projektu, źródło zainteresowania samego badacza i jego motywacja ku temu, żeby wejść w przestrzeń doświadczanego czasu zarazy. Opisane są w niej dylematy socjologa penetrującego, badacza, który musi pokonać także swój lęk, strach i opory wynikające z zagrożenia epidemicznego, a jednocześnie nie może popaść w nonszalancję i ignorować realnych zagrożeń, które dotyczą zarówno badanych, jak i badaczy. Autor odsłania rozmaite kulisy namysłu badawczego, konceptualizacji projektu badań, ale – co szczególnie cenne – jego operacjonalizację, czyli przygotowania metod, technik i narzędzi badawczych z ich pilotażowym wykorzystaniem. Z uwagi na to, że pilotaż dokonywany był zarówno w czasie „poluzowania rygorów pandemicznych”, jak i ich ponownego zaostrzenia tym bardziej intrygujące jest, jakimi strategiami osłonowymi, zapewniającymi bezpieczeństwo dla obu stron kontraktu badawczego posłużył się Autor i jego Zespół. Opracowanie jest bieżącym opisem badań realizowanych „tu i teraz” w czasie trwającej sytuacji kryzysowej. Z tego też powodu nosi znamiona wyjątkowego projektu badawczego, a z uwagi na wysoki poziom autorefleksyjności autora i jego doświadczenia badawczego w sytuacjach i obszarach trudnych posiada cechy dojrzałej i intrygującej pozycji. W pierwszej części opracowania przedstawione są kwestie związane z wchodzeniem w czas zarazy, z faktografią zdarzeń obejmujących cały świat, tworzących obszar powszechnego ryzyka i zagrożenia. Wykorzystując odniesienia do literatury socjologicznej, filozoficznej czy psychologicznej, ukazano kontekst planowanych badań i odniesienia do podobnych zdarzeń z przeszłości. Nieustannie Autor wplata w tok narracji dylematy, które sam musiał rozstrzygnąć, aby skutecznie i bezpiecznie odnaleźć się w terenie badań. Przedstawia trajektorię, którą wraz z Zespołem musiał przemierzyć od ryzyka, przez lęk ku zaufaniu w badaniach. Ze szczegółami opisuje w przywołanych epizodach kolejne przykłady własnych doświadczeń i sposoby neutralizowania lęku występującego po obu stronach. Wytwarza i/lub wchodzi w wyspy bezpieczeństwa, które umożliwiają wdrożenie procedury badań. Jednocześnie opracowuje ważny dokument: „Protokół etyczny badań”, który stanowi esencję przedstawianych treści.

Szkoła a pandemia

“…Podczas analizy sytuacji uczniów w czasie pandemii (Kurzępa, 2021;Kurzępa, Leszczyński, Przybysz, 2021) w sposób oczywisty nieustannie w perspektywie badawczej znajdowali się także zarówno nauczyciele, jak i rodzice uczniów . Przyjmując Goffmanowską koncepcję teatru życia codziennego (Goffman, 1981), postrzegamy środowisko wychowawcze szkoły jako teatr życia szkolnego, w którym zarówno uczniowie, nauczyciele, jak i rodzice uczniów odgrywają istotne role społeczne .…”

“…Próba naszego zespołu badawczego jest o tyle istotna, że realizowana była w okresie pandemii, toczących się sporów, zmienności strategii zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusa, wdrażania w systemie edukacji działań profilaktycznych, konieczności zachowania zaostrzonych zasad reżimu sanitarnego i oczywiście również w czasie nowego wyzwania dydaktycznego stojącego przed nauczycielami, a mia-Źródło: Wydawnictwo Academicon / Academicon Press szkoła a pandemia nowicie e-nauczania . Opis naszych naukowych eksploracji: ich koncepcji, procedur, operacjonalizacji znajdzie uważny Czytelnik w pierwszym tomie naszej serii Badania in statu nascendi w czasie pandemii SARS-COV-2 (Kurzępa, 2021) . Z pewnością badania same w sobie stanowiły wyzwanie, gdyż sytuacja badawcza była nadzwyczajna .…”