Avocado: Composition and Effects on Health

Abstract

Tarihte birçok farklı isimle anılan avokado (Persea americana Mill), Amerika'dan gelen tropikal bir meyvedir. En büyük üreticisi Meksika olup günümüzde birçok farklı ülkede üretimi yapılmaktadır. Ülkemizdeki avokado üretimi de hızla artmaktadır ve üretim son 19 yılda 14 kat artarak 2019 yılında 4209 tona ulaşmıştır. Yüksek besin içeriği ve sağlığa yararlı etkilerinin yanı sıra tıbbi amaçlar için de yetiştirilen bu meyve birçok araştırmacının odak noktası olmuştur. Avokado yapısında yüksek düzeyde (ortalama %15) yağ içeren nadir meyvelerden biridir ve yağın bileşimi zeytinyağı ile büyük benzerlik göstermektedir. Bunun yanında, meyve, farklı yağ asitleri, vitaminler, mineraller, karotenoidler ve diğer fitokimyasallar gibi temel besinler açısından oldukça zengin bir bileşime sahiptir. Yapılan araştırmalarda, avokadonun yapısında bulunan biyoaktif bileşiklerin antimikrobiyal, antiinflamatuvar, antikanser, antidiyabetik ve antihipertansif gibi sağlığa yararlı etkileri olduğu ve özellikle kolesterolü düşürmede ve kardiyovasküler hastalıkları önlemede avokado tüketiminin önemli olduğu ifade edilmektedir. Tüm bu yararlı etkileri nedeniyle avokadonun son 10 yılda üretimi ve günlük diyette tüketimi önemli ölçüde artmıştır. Bu derlemede avokadonun tarihçesi, çeşitleri, üretimi, bileşimi ve içerdiği biyoaktif bileşenlerin sağlığa etkileri ele alınmıştır.

Avocado: Its Processing and Uses

“…Hücresel bozulma çürük mezokarp (meyve eti) dokusunun kahverengileşmesi ile ilişkili polifenol oksidaz aktivitesine bağlıdır. Mezokarp zedelenmesi satılabilirliğin önündeki en büyük engeldir [1]. Avokado meyvesinin 10 cm kadar az bir yükseklikten düşürülmesi dahi renk ve düzgün görünüm kaybına neden olabilir.…”

“…Avokado yağının kalitesinin belirlenmesi için uluslararası tanımlanmış parametreler bulunmamaktadır. Yaygın olarak kullanılan değerler zeytinyağı için önerilen değerlerdir [105] çünkü toplam yağ içeriği ve yağ asidi bileşimi bakımından avokado yağı, zeytinyağına benzer kabul edilir [1].…”

“…Avokadonun günümüzde en yaygın kullanımı salatalara eklenmesidir ancak avokado guacamole sosu olarak da yaygın olarak tüketilmektedir. Guacamole sosuna ek olarak dondurulmuş ürünler, içecekler ve püreler gibi çok çeşitli işlenmiş gıda ürünleri ve sabun, şampuan, losyon ve krem gibi çeşitli kozmetik ürünlerinin üretiminde de avokado kullanımı oldukça yaygındır [1]. Ayrıca avokado, yağ içeriği bakımından zeytin ve hurma meyvelerine rakip olabilecek tek meyve olması ve aynı zamanda tüketimine çeşitli sağlık etkileri atfedildiği için yağ piyasasında da öne çıkmaktadır [5,6].…”

“…Avokadodan elde edilen yağ salata, sos ve et ürünlerinin marinasyon işlemi için kullanılmaktadır. Yemek yapımında soğuk preslenmiş avokado yağı kullanımı zeytinyağına kıyasla nispeten daha yeni bir uygulamadır [1].…”

“…bulunmaktadır. Bu nedenle, avokadodan yeni ürünler geliştirmek için önemli bir potansiyel vardır [1].…”