Assessment of riparian zone dynamics and its flood-related implications in Eleyele area of Ibadan, Nigeria

Abstract

This study aims at assessing how riparian zones have been altered through various land use activities and the implications of its capacity to mitigate flood. The study focused mainly on examining the land use/land cover changes within the riparian zone over a period of 20 years. The vulnerability of the riparian zone to flood were analyzed using remote sensing datasets. Flood vulnerability models were created based on the elevation and land cover type. A Euclidean distance (700 m) was created using the shuttle radar topographical mapping (SRTM) digital elevation model (DEM) of the lake and its riparian zone. The flood attenuation (150 m buffer) and riparian habitat (500 m) zones (areas) within the riparian zone of the lake were then created using the extracted lake boundary. Landsat 7 (for 1999) and 8 (for 2019) covering both zones were classified using the Maximum Likelihood Classification method. The results revealed that the built-up area increased from 2.04 to 4.54 km 2 between 1999 and 2019 while water body, grassland, and forest decreased from 0.05 to 0.04 km 2 , 0.37 to 0.12 km 2 and 1.84 to 1.82 km 2 over the period of the study. The results further show that about 18.9% of built-up areas were within the very high vulnerability zone of flood as of the year 2019. The results reveal that the riparian area cover is declining in the study area, despite its ecological services in reducing the effect of floods by slowing down runoff, trapping sediments and enhancing infiltration. The pattern of distribution of the land cover classes at different flood vulnerability levels within zones indicates that the more the alteration of both zones' landscape, the more vulnerable they are to flood. The study concluded that there is a significant level of structural change of the riparian zone which increases its vulnerability level to flooding.

An assessment of flood event along Lower Niger using Sentinel-1 imagery

“…The state capital, Lokoja, a confluence town (River Niger and River Benue), is a very popular town politically, economically, and geographically. These rivers (Niger and Benue), with their extensive flood plains, drain the area across sedimentary rocks that characterize the lowing-lying plains (Ologe, 2002). The vegetation is classified as Guinea Savanna and the rainfall pattern is characterized by a wet season which lasts from April to October (Odekunle, 2004;Fashae et al, 2017) with an annual rainfall ranging between 800 and 1100 mm (Sani and Haruna, 2010).…”

Διερεύνηση Οικοϋδρολογικών Λειτουργιών Σε Λιμναία Υδατικά Σώματα

“…Οι όχθες της κάθε λίμνης έχουν εξαιρετική σημασία για τη λειτουργία του οικοσυστήματός, την υδρολογική ανθεκτικότητα του υδάτινου σώματος και τη διατήρηση και τη μετανάστευση της βιοποικιλότητας, καθώς λειτουργούν επίσης ως οικολογικοί διάδρομοι (Rodriguez -Iturbe et al, 2009). Η σύνθεση και η ποικιλία των παράκτιων οικοτόπων επηρεάζουν την ποιότητα των υδάτων, τον έλεγχο των πλημμυρών και της διάβρωσης (Orewole et al, 2015), καθώς είναι οι ζώνες μετάβασης ενέργειας και ανταλλαγής υλικών μεταξύ γης και νερού (Tang et al, 2014;Olokeogun et al, 2020). Οι αποκαλούν την παράκτια ζώνη ως «άξονα της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης με τις λίμνες», όπως οι Naiman και Decamps (1997) αποκάλεσαν κάποτε την παραποτάμια ζώνη «τη διεπαφή μεταξύ των υδάτινων και των χερσαίων οικοσυστημάτων».…”

“…Οι μεταβολές LULC που μειώνουν τις φυσικές περιοχές, ειδικά στην παράκτια ζώνη, επηρεάζουν την υδρολογική ισορροπία του υδάτινου σώματος, καθώς αλλάζουν βασικά συστατικά όπως η εξατμισοδιαπνοή και διήθηση ενώ αυξάνουν την απορροή της επιφάνειας και τις σχετικές διαδικασίες διάβρωσης (Dinka et al, 2014;Deng et al, 2015). Επιπλέον, επηρεάζονται ορισμένες ES και λειτουργίες όπως η σταθεροποίηση των οχθών, ο καθαρισμός του νερού (και ο αυτοκαθαρισμός της λίμνης), ο έλεγχος των πλημμυρών, η διατήρηση της βιοποικιλότητας, ο τουρισμός και η αναψυχή (μεταξύ άλλων) (Tabacchi et al, 2000;Olokeogun et al, 2020). Ωστόσο, παρά τη σημασία των παραπάνω, οι διεργασίες που συμβαίνουν εκεί δεν είναι πλήρως ενσωματωμένες με την έρευνα για τη λειτουργία των λιμναίων οικοσυστημάτων και τις μελέτες παροχής υπηρεσιών (Schindler and Scheurell, 2002).…”

“…Το buffer των 50 μέτρων επιλέχθηκε σύμφωνα με τo Lake Habitat Survey (Rowan et al, 2014; για την ανάλυση των υδρομορφολογικών μεταβολών της ακτής που αντικατοπτρίζει την προστασία της ποιότητας του νερού. Ένα άλλο των 500 μέτρων (το δεκαπλάσιο) προτιμήθηκε για την εκτίμηση των LULC των παράκτιων οικοτόπων, που συνήθως φιλοξενούν κατοικημένες και γεωργικές περιοχές, παραποτάμια δάση και άλλους τύπους κάλυψης γης εντός της παράκτιας ζώνης (Orewole et al, 2015;Olokeogun et al, 2020). Το buffer των 500 ως έκταση ισούται με το ήμισυ της επιφάνειας της λίμνης.…”

“…Μια τέτοια ταχεία αστικοποίηση έχει επιζήμιες επιπτώσεις στην οικολογία και το περιβάλλον και έχει αποτελέσει μείζον μέλημα σε πολλές χώρες, τόσο αναπτυσσόμενες όσο και αναπτυγμένες (Tan et al, 2016). Επιπλέον, παρότι πολλά αστικά έργα στοχεύουν στην προστασία από τις πλημμύρες, αυτή έχει αρνητική συσχέτιση με τις τόσο μεγάλες αλλαγές LULC στην παράκτια ζώνη προστασίας των οικοτόπων αυξάνοντας την ευπάθεια (vulnerability) (Olokeogun et al, 2020). Η γεωργική επέκταση εις βάρος των φυσικών και ημιφυσικών εκτάσεων επηρεάζει σίγουρα τα «γειτονικά» γλυκά νερά.…”