Aşiri Tepki̇ Hi̇potezi̇ni̇n Geçerli̇li̇ği̇ni̇n Test Edi̇lmesi̇: Borsa İstanbul Üzeri̇ne Bi̇r Araştirma

Abstract

Etkin Piyasalar Hipotezine göre, yatırımcılar rasyoneldir ve herhangi bir yatırımcının piyasanın üzerinde getiri elde etmesi mümkün değildir. Hipotez, bazen yatırımcıların bu kuralın dışına da çıkabileceğini, ancak bunun sürekli olmayacağını öne sürer. Yatırımcıların her zaman rasyonel davranmadığını, sezgileri, tercih ve inançları ile de yatırım yapabileceklerini gösteren araştırmalarla birlikte davranışsal finans teorileri oluşmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, aşırı tepki hipotezinin Borsa İstanbul'da geçerli olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla, çalışmada aşırı tepki hipotezine ve bu hipotezle ilgili yapılmış araştırmalara yer verilecektir. Uygulama kısmında ise 2003-2016 döneminde BIST 100 Endeksinde yer alan şirketler için Aşırı Tepki Hipotezinin geçerliliği birer yıllık portföyler üzerinde Ocak-Aralık, Haziran-Mayıs ve Ağustos-Temmuz dönemleri için araştırılmıştır. Yapılan kümülatif anormal getiri hesaplamaları ve t testi yardımıyla belirlenen dönemde BIST 100 Endeksinde aşırı tepki hipotezinin geçersiz olduğu sonucuna varılmıştır.

Aşiri Tepki̇ Hi̇potezi̇ Ve Momentum Strateji̇leri̇ni̇n Geçerli̇li̇ği̇ni̇n Borsa İstanbul’da Anali̇z Edi̇lmesi̇

“…There are several studies that have tested overreaction and momentum approaches in Borsa Istanbul. Among these studies, Bildik & Gülay (2007), Kandır & İnan (2011), Sevim & Yildiz (2007), Barak (2008), Tunçel (2013), Alper & Aydoğan (2017) and Gemici & Cihangir (2018) found results supporting the overreaction hypothesis, on the other hand, Ersoy & Ünlü (2013), Kaldirim (2017) and Dizdarlar & Can (2017) found results that supports the momentum anomaly.…”

“…Aşırı tepki ve momentum yaklaşımlarını Borsa İstanbul'da test etmiş bir dizi çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan Bildik & Gülay (2007), Kandır & İnan (2011), Sevim & Yildiz (2007), Barak (2008), Tunçel (2013), Alper & Aydoğan (2017) ve Gemici & Cihangir (2018) aşırı tepki hipotezini destekleyen sonuçlar bulurken; Ersoy & Ünlü (2013), Kaldırım (2017) ve Dizdarlar & Can (2017) ise momentum anomalisinin geçerliliğinin olduğuna dair sonuçlar bulmuşlardır. Literatürdeki çalışmaların araştırma verilerinin kapsadığı zaman aralığı 4 yıl ile 15 yıl arasında değişmekteyken portföylerin oluşturulduğu ve performansların ölçüldü-ğü zaman aralıkları ise 1 aydan 5 yıla kadar değişik alternatifleri kapsamaktadır.…”

“…Literatürdeki çalışmaların araştırma verilerinin kapsadığı zaman aralığı 4 yıl ile 15 yıl arasında değişmekteyken portföylerin oluşturulduğu ve performansların ölçüldü-ğü zaman aralıkları ise 1 aydan 5 yıla kadar değişik alternatifleri kapsamaktadır. Literatürdeki çalışmalardan bir bölümü yalnızca belli bir endeksteki şirketleri veri kapsamına dahil etmiştir (Dizdarlar & Can, 2017;Kaldırım, 2017). Bu çalışma ile Borsa İstanbul'da aşırı tepki ve momentum hipotezlerinin geçerliliğinin test edilmesi ve literatüre beş farklı açıdan katkı sağlanması amaçlanmıştır.…”

“…Değişik zaman dilimleri dikkate alındığında 2001-2003 ve 2010-2012 arasında kaybedenler portföyü, 2004-2009 arasında ise kazananlar portföyü daha yüksek performans göstermiştir. Dizdarlar & Can (2017) 2003 ve 2016 yılları arasında BIST100 endeksinde sürekli olarak bulunan 67 şirketi dahil ettikleri çalışmalarında 12 aylık periyodlarla kazanan ve kaybeden portföyleri ilk 10 ve son 10 performansı gösteren şirketleri seçerek oluşturmuşlardır. Takip eden 12 aylık performansları hesaplamışlar ve kazanan portföylerin kaybeden portföylere kıyasla aylık %3,3 üstün performans gösterdiğini bulmuşlardır.…”

“…Araştırma dönemindeki 10 yılın, 7'sinde kaybettiren portföylerin, 3'ünde ise kazandıran portföylerin getirisi daha yüksek çıkmıştır. Bu çalışmada, portföy oluşturma ve performans ölçüm periyodu seçiminde Dizdarlar & Can (2017)'ın çalışmasına benzer şekilde aşırı tepki hipotezini çalışan diğer araştırmalardan ayrışılmış ve bir yıllık daha kısa bir dönem kullanmıştır. Diğer yandan sonuçlar anlamında ise Dizdarlar & Can (2017)'a ait çalışmanın aksine aşırı tepki hipotezini destekleyen bulgular elde edilmiştir.…”