Ashkenazim in 16th Century Istanbul

Abstract

Osmanlı hakimiyet sahası, Hıristiyan Avrupa’da anti-semitik muamelelere ve sürgünlere uğrayan Yahudilerin, yeni yurt arayışı içinde her daim yönelebildikleri topraklar olmuştur. Batı’dan Osmanlı Devleti’ne iltica eden birçok Yahudi topluluğu arasında, İberya kökenli Sefaradların yanı sıra, Aşkenaz olarak adlandırılan Orta ve Doğu Avrupa menşeli Yahudiler de yer almıştır. Aşkenaz göçleri, 14. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlamış; 15. ve 16. yüzyıllarda da başkent İstanbul dahil birçok Osmanlı kentine doğru gerçekleşmeye devam etmiştir. Bu çalışma, göçlerin Osmanlı Yahudi toplumunda demografik büyüme yarattığı bir dönemde, 16. yüzyılda, İstanbul’daki Aşkenaz cemaatinin yaşamına dair kısa bir bakış sunmaktadır. Dönemin cizye sayımlarını ihtiva eden defterlerin kaynaklığında, Aşkenaz cemaatinin nüfusu, ekonomik yapısı, cemaat mensuplarının meşguliyet alanları ve şehirdeki ikametlerine ilişkin hususlar ele alınmıştır.