Arbusküler Mikorizal Fungus Aşılamasının Lavanta (Lavandula angustifolia L.) Bitkisinin Toprak Altı ve Toprak Üstü Biyomasına Etkilerinin Araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, erozyon riski taşıyan, kıraç, eğimli, marjinal toprak koşullarına sahip arazilerde yetişebilen lavantaya Arbusküler Mikorizal Fungus (AMF) aşılamasının, lavantanın toprak altı ve üstü biyomas özelliklerine etkilerini araştırmaktır. Lavantanın çelikleri dezenfekte edilmiş toprak+kum karışımında bulunan saksılara dikilmiştir AMF aşılaması için yurt dışı kaynaklı markası ERS (Endo Root Soluble) olan, Gigaspora margarita, Glomus monosporus, Glomus intraradices, Glomus deserticola, Glomus clarum, Glomus aggregatum, Glomus etunicatum, Glomus mosseae, Glomus brasilianum, türlerinin karışımı kullanılmıştır. Her çelik için kontrol/25/50/75 adet spor olacak şekilde AMF aşılama işlemi uygulanmıştır. Lavanta çeliklerinin üretildiği toprakların analiz sonuçlarına göre, toprakların toplam azot ve karbon içerikleri az, hafif asidik, hafif alkali, tuzsuz, kireçli, fosfor ve potasyum içeriklerinin yeterli olduğu tespit edilmiştir. Tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre; AMF aşılamasında spor sayısının bitki boyu ve dal sayısına etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Ancak, yaş ve kuru kök ağırlığı, yaş ve kuru gövde ağırlığı, kök sayısı ve kök uzunluğunda istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur. Yapılan araştırma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde, AMF aşılamasının lavantanın toprak altı ve üstü biyomasını artırdığı belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar neticesinde en yüksek toprak altı ve üstü biyomas değerleri 75 adet AMF sporu aşılamasından elde edilmiştir. Bu kapsamda kurak-yarı kurak bölgeler ile erozyon riski taşıyan alanlarda, kimyasal gübreler yerine AMF aşılaması gibi doğal yöntemlerin kullanılması önerilmektedir. Böylece, çalışmaların hem başarı oranının artmasına hem de ülkemiz özsermaye kaybının azalmasına büyük fayda sağlanacağı düşünülmektedir.