Arakonak-Hazerşah El Yapımı Seccadeler

Abstract

ÖzBu çalışmada, Bingöl Solhan ilçesine bağlı Arakonak beldesi ve Hazerşah Köyü dokumalarından el yapımı seccâdeler işlenecektir. Solhan bölgesi el sanatları açısından zengin bir ürün yelpazesine sahiptir. Yaptığımız saha araştırmaları sayesinde özellikle 20. yüzyılın başları ve ortalarından kalma el yapımı seccâdelerin varlığı tespit edilmiştir. Çalışma süresince elde ettiğimiz verilerden yola çıkarak Arakonak ve Hazerşah'ta el yapımı dokuma ürünlerinin geçmişini, yapılan işlemlerin süreçlerini ve kullanılan motiflerin anlam ve sembollerini ortaya çıkarmaya çalışacağız. Söz konusu bölgede daha önce de yaptığımız araştırmalardan elde ettiğimiz sonuçlara göre, bölgede dokuma kültürünün çok eskilere dayandığı saptanmıştır. 20. yüzyılın ortalarından itibaren bu dokuma ürünlerini yapan kişilerden elde edilen verilerden anlaşıldığı kadarıyla, bölgedeki dokuma kültürü birkaç kuşaktır devam etmektedir. Bu sanatsal etkinliğin etkileşim ağı ve kültürel alt yapısı, yazılı veri eksikliğinden dolayı ortaya çıkarılması zor alanlardan birini oluşturmaktadır. Ancak yapılan motiflerin kültür dünyamızdaki diğer bölgelerle karşılaştırılmaları ve kullanılan bazı terimler bizleri daha niteliksel verilere götürmektedir. Bu nedenle çalışmanın saha ve tespit çalışmalarının yanında yakın kültürel bölgeler ile özellikle de Anadolu'da yapılan benzer sanat eserleri ile karşılaştırmaları; etkileşim, benzerliklerin ortaya konulması böylelikle bölgenin kültürel altyapısının kökenlerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Günümüzde artık yapılmayan halı, seccade ve kilimlerin Anadolu insanının kültürünü ortaya koyması bakımından kayıt altına alınması ve nitelikli bilimsel çalışmalara konu olması mutlaka gerekmektedir. Bu kapsamda çalışmada bölgede tespit edilen 11 adet el dokuma seccadesi tanıtılacak ve bu seccadelerin motif, şekil benzerliklerinin etkileşimleri değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Bingöl, Arakonak, dokuma, seccâde, motif. Abstract By Hand Artifact Prayer Rug in Arakonak-HazersahIn this study, handmade prayer rugs from Arakonak town and Hazerşah village of Bingöl Solhan district will be covered. Solhan region has a rich range of handicrafts. The field researches that we conducted have identified the existence of handmade prayer rugs from the beginning and middle of the 20th century.Based on the data we have obtained during the study, we will try to reveal the history of hand-made artworks in Arakonak and Hazerşah, the processes of ARAŞTIRMA Research Dr. Öğr. Üyesi Nebi BUTASIM İstem, 17/34 (2019): 437-457. İ S T E M 34/2019the works and the meanings and symbols of the motifs used. According to the results obtained from the previous researches in the region in question, we found that the weaving culture in the region is very old. As seen from the data obtained from the people who made these weaving products since the middle of the 20th century, weaving culture in the region has been continuing for a few generations. The interaction network and cultural infrastructure of this artistic activity is one of the difficult areas to ...