Analysis of Household Debt Level in the Framework of Behavioral Macroeconomics

Abstract

Tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde hane halklarının davranışları 20. yüzyılın ikinci yarısında ve 21. yüzyılın başında büyük bir değişiklik geçirdi. Özellikle çevresel ve psikolojik faktörlerin etkisi tüketim kararları üzerinde etkili olmaya başladı. Bunun sonucunda hane halkı tüketime karar verirken, tüketim harcamasına yönelik bir tercihin varlığı, makroekonomik bir değişken olarak hane halkının borç stokunu önemli bir değişken haline getirdi. Hane halkı borçluluk oranında ortaya çıkan artış;araştırılması gereken önemli bir sorunu ortaya çıkardı. Hane halkı tüketim harcamasının finansmanına yönelik olarak ortaya çıkan süreç makro iktisat politikalarınında etkilerinin asimetrik olmasına yol açtı. Bu çerçevede hane halkı tüketim harcaması ile borçlanma arasındaki duyarlılığın büyüklüğünün ve şiddetinin temel belirleyicisi olan makroekonomik değişkenlere ait parametreler tahmin edilmelidir. Çünkü, makroekonomik açıdan tüketim davranışlarının analizinin yapılmasını sağlayacak bilgiler sağlamaktadır. Buradan hareketle bu çalışma da zamanlar arası ikame elastikiyet yaklaşımına dayalı olarak söz konusu ilişki panel veri modeliyle analiz edilmektedir. Ayrıca, uygulama da homotetik olmayan tüketici tercihleri varsayımı altında hane halkları arasındaki heterojenliğin ülke bazında farklılığıyla analizler yapılmaktadır. Analizde 1998Q1-2020Q3 yılları arasında çeyreklik veriler kullanılmıştır. Çalışmada OECD ülkelerine ait hane halkı geliri, hane halkı harcamaları, enflasyon, faiz oranları ve devlet tahvili faiz oranları değişkenlerinden oluşan ekonometrik model panel veri, GMM modeli ve kulüp yakınsama modelleriyle analiz edilmiştir.