An Interest-Free Approach to Required Reserve of Central Banking

Abstract

Son yıllarda bazı merkez bankaları, para politikası yönetimlerinde zorunlu karşılık uygulamalarını sürdürmekte olup, bu merkez bankalarının bazıları zorunlu karşılıklara faiz ödemesi yapmaktadırlar. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da bu merkez bankalarına benzer olarak hem konvansiyonel hem de katılım bankalarından aldığı zorunlu karşılıklara belli bir oranda faiz ödemesi yapmaktadır. Katılım bankaları faizsiz bankacılık prensiplerine uymak zorunda olduklarından, tahsil ettikleri bu faizleri herhangi bir şekilde kullanamazlar. Karz sözleşmeleri borç veren tarafa herhangi bir getiri kazandırmadığı durumda fıkhi açıdan uygun görülen bir sözleşme türüdür. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde ise borç veren taraf, verdiği kadarlık bir bedeli geri aldığı zaman enflasyon oranı kadar zarar edecektir. Bu nedenle çağdaş fakihler, verilen borcun geri ödenmesinde paranın değer kaybıyla oluşan zararın telafi edilmesini fıkhi açıdan uygun bulmaktadırlar. Fıkhi açıdan verilen bu uygunluğa istinaden bu makalede, TCMB'nin Türk lirası ve ABD doları zorunlu karşılıkları katılım bankalarından karz sözleşmesine göre alması ve aldığı bedel karşılığında faiz yerine enflasyona endeksli bir getiri ödemesi yapması üzerine bir yaklaşım sunulmuştur.

Evaluating the current interest-free monetary policy tools and suggesting a new one: case of Turkey via examples of Malaysia, Pakistan, and Bahrain

“…This new tool is a zero-coupon, asset-backed note. Kazancı's (2020) published doctoral thesis studies the subject with regard to Turkey. After giving the relevant information about central banking and monetary policy, as well as interest-free banking, he provides examples of the relationship between central banks and interest-free banks by presenting Malaysia, some of the Gulf Cooperation Council (GCC) countries and the UK as case studies.…”

“…However, due to the unignorable existence of participation banks since 1985, the Central Bank of Turkey had to develop some measures to deal with liquidity issues of those banks in the system. In this regard, the country's participation banks used the following central banking products (Kazancı, 2020): The problem here is that some of these tools are controversial from the Shariah perspective. For example, the third one and the last three ones need to be elaborated upon more so that the experiences of the three other countries can provide suggestions on how to develop Shariah-compatible equivalents.…”

“…Even though indexation according to inflation is controversial among Shariah scholars, some of them accept its validity. In this way, as Kazancı (2020) argues, the central bank would not lose anything by giving an extra amount that equals that of inflation. However, Turkey's central bank currently gives less than that amount.…”