An Evaluation on the Applicability of the Recall Mechanism in the Local Government System of Turkey

Abstract

Doğrudan demokrasinin artan nüfus nedeniyle uygulanmasının zorlaşması, halka ait olan egemenliğin belirlenen süre içerisinde seçilen temsilciler aracılığıyla kullanıldığı temsili demokrasiyi ortaya çıkarmıştır. Seçmenler, genel veya yerel seçimler aracılığıyla kendileri adına yönetim görevini çeşitli kişi ya da meclislere devretmektedir. Ancak seçilmişlerin görev süreleri boyunca ‘seçmenler tarafından’ denetlenebilmesi, bir sonraki seçimin beklenmesinin dışında pek de mümkün değildir. Seçilmişler ile seçmenler arasındaki ilişkiyi seçimden sonraki süreçte dikkate almak, seçilmişlerin seçmenler karşısındaki sorumluluğunu hatırlatarak bu bilinci canlı tutmak, seçilmişlerin yönetiminden memnun olmayan ya da seçim sürecinde verdikleri vaatleri gerçekleştir(e)meyen seçilmişlere karşı memnuniyetsizliğini göstermek isteyen seçmenler için çok sayıda ülkede geri çağırma (recall) olarak isimlendirilen bir uygulama geliştirilmiştir. Geri çağırma basit haliyle; seçmenlerin göreve getirmiş oldukları seçilmişleri, görev sürelerinin dolmasını beklemeden görevden alınmalarını sağlayan bir araç olarak tanımlanmaktadır.Geri çağırma hakkı, Türkiye’de çeşitli dönemlerde tartışılmış olsa da mevcut Anayasa ve kanunlarda yer almamasından ötürü uygulanabilir değildir. Bu çalışmanın amacı; geri çağırma hakkının Türkiye’de yerel yönetimlerden başlanmak üzere uygulanabilirliğini tartışmak, Türkiye’nin sahip olduğu yerel yönetim sistemi üzerinden gerçekleşmesi muhtemel olumlu ve olumsuz sonuçlar üzerinden bir analizde bulunmaktır. Çalışma nitel yöntemle hazırlanmıştır.