Amazon Nehri Havzası’nda Sürdürülebilir Sosyoekonomik Kalkınmayı Tehdit Eden Unsurlar

Abstract

Bu araştırmanın amacı, drenaj alanı ve deşarj bakımından dünyanın en büyük akarsuyu olan, Amazon Nehri Havzası’nda sürdürülebilir sosyoekonomik kalkınmayı tehdit eden unsurların neler olduğunu belirlemektir. Araştırma kapsamında literatür taraması yapılarak konuyla ilgili veriler temin edilmiştir. Metin analizi yöntemiyle gözden geçirilen bu verilerden şu sonuçlara ulaşılmıştır: Brezilya başta olmak üzere Amazon ülkeleri, ilgili havzada çevresel açıdan büyük riskler taşıyan, devasa hidroelektrik santralleri (HES), tarım projeleri ve madencilik faaliyetlerini yapmış ve yapmak istemektedir. Bu kalkınma stratejisi aynı şekilde devam ettiği takdirde, dünyanın akciğerleri olarak nitelendirilen, Amazon Yağmur Ormanları’nın önemli bir kısmı yarım yüzyıl içinde yok olabilir. Ayrıca havzada hem çok sayıda hem de büyük ölçekte yapılan barajlar, ormanlık alanları sular altında bırakarak buraları hem metan gazı üreten ve hem de salan yerler haline getirmektedir. Bunların bir sonucu olarak havzada, doğanın ikazı mahiyetinde, birtakım olumsuz olaylar meydana gelmeye başlamıştır. Çok geç olmadan bu uyarılar dikkate alınmazsa, havzada yaşayanlar verilen tahribatın zararlı sonuçlarına afetler yoluyla daha belirgin bir şekilde maruz kalmaya başlayacaktır. Afetlerin ekonomiye vereceği zarar da havzadaki kalkınmayı olumsuz bir şekilde etkileyecektir. Bu nedenle havza ülkelerinin, sürdürülebilir bir sosyoekonomik büyüme için, çok geç olmadan kalkınma stratejilerini bir kez daha gözden geçirmeleri faydalı olacaktır.