Ali̇ Riza Efendi̇’ni̇n Tefti̇şi̇ Esnasinda Cani̇k Ve Amasya Sancaklarinda Di̇nî Yapilarin İnşa Ve Tami̇r Faali̇yetleri̇

Abstract

Sosyal yaşamın merkezinde yer alan dini yapılar Türk-İslam toplumu için bir ibadethane olmanın yanında devletin bağımsızlığının göstergesi, toplumsal eğitiminin gerçekleştirildiği mekânlardır. İslam topraklarına katılan şehirlerde en büyük kilisenin camiye dönüştürülmesi din ve devletin bütünleşmesinin yansımasının yanında fethin sembolüdür. Osmanlıların mahallesinin merkezi olarak kabul ettikleri cami/mescitler idarecinin meşruiyetinin de temelidir. Nitekim bu doğrultuda idareciler veya toplumun ileri gelenleri cami/ibadethane yaptırmayı görev bilmiş, yapılan her ibadethane ile sevap kapısının kapanmayacağına inanmıştır. Çalışmamız, ifade edilen zihin dünyasının yansıdığı Osmanlı Dönemi Canik ve Amasya Sancaklarındaki dini yapıların durumunu incelemektedir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan ve 1863-1864 yıllarında müfettiş olarak bölgede görev yapan Ali Rıza Efendi'nin göndermiş olduğu raporlar temel kaynağımızı oluşturmaktadır.