ÖZET"Duygular için söz yokluğu" anlamına gelen ve psikiyatri çevrelerince hızla kabul görmüş bir kavram olan aleksitimi, başlangıçta psikosomatik hastalardaki belirtileri açıklamak için ortaya atılmıştır. Ancak güncel çalışmalar aleksitiminin birçok farklı patolojik grupta ve hatta sağlıklı popülasyonda da karşımı-za çıkan bir kişilik özelliği olabileceğini ortaya koymuştur. Bu noktada aleksitimi kavramının var olan yapı ve tanılardan ayrılması ve gerek kuramsal gerekse ölçümsel anlamda güvenirlik ve geçerliğine yönelik soru işaretlerinin ortadan kalkması için birçok araştırma yapılmıştır. Bu kuramsal derleme çalışma-sında da, kavram üzerinde süre giden tartışmaların günümüzde ne noktada olduğu sorusuna yanıt aranmaktadır. Bu bağlamda, aleksitimi kavramı; özel-likleri, kuramsal temelleri, diğer bozukluklarla ilişkisi ve ölçümü boyutlarında incelenmekte; hem ölçüme hem de kavrama yönelik eleştiriler ele alınmıştır. Anahtar Sözcükler: Aleksitimi, patoloji, nörofizyoloji, psikanaliz.
ABSTRACTThe concept of alexithymia, which means "no words for emotions", emerged in order to explain the symptoms of psychosomatic patients and gained a quick recognition among psychiatrists. However, current studies indicate that alexithymia may be a personality trait seen both in different pathological groups and even in healthy population. At this point, many researches have been made in order to distinguish alexithymia from existing constructs and diagnosis, and to remove the questions on reliability and validity of the concept and its measurement. Ongoing discussions on alexithymia will be reviewed in this study. The controversial concept of alexithymia will be examined in terms of characteristics, theoretical background, relationship with the other disorders, measurement and the critique of the measurement and the concept.