Alacaklinin Temerrüdü Hali̇nde Borçludan Fai̇z İsteni̇p İstenemeyeceği̇ Meselesi̇

Abstract

Alacaklının kendisine sunulan edimi haklı bir neden olmaksızın kabulden kaçınması ile ortaya çıkan alacaklının temerrüdü halinde, borçlunun dezavantajlı duruma düşmesi istenmediğinden, Türk-İsviçre hukukunda borçlu bakımından bazı imkanlar kabul edilmiştir. Bunlar, alacaklının temerrüdünün genel sonuçları ve özel sonuçları olarak ikiye ayrılmaktadır. Alacaklının temerrüdünün özel sonuçları, borçlunun borçtan kurtulmasını sağlayan özel imkanlar olup, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 107 ila 110. maddelerinde tevdi hakkı, satma hakkı ve dönme hakkı olarak düzenlenmiştir. Alacaklının temerrüdünün genel sonuçları ise borçluyu alacaklı karşısında koruyan genel imkanlar olmakla birlikte bunlara ilişkin açık yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu sonuçlara öğreti ve uygulamada yapılan değerlendirmeler ile ulaşılmakta ve Türk-İsviçre hukuku bakımından bu değerlendirmelerde Alman hukukunun etkisi bulunmaktadır. Çalışmamız çerçevesinde, bu genel sonuçlar kapsamında yer alan faizin durumu ele alınacaktır. Bu doğrultuda, konunun daha iyi açıklanabilmesi için öncelikle farklı şekillerde tanımlanabilen ve farklı çeşitleri bulunan faiz kavramı ile çeşitlerine yer verilecek; ardından alacaklının temerrüdü kavramı ve sonuçları açıklanarak alacaklının temerrüde düşmesi halinde faizlerin durumu değerlendirilecektir.

The Employer's Refusal to Accept the Work According to Turkish Code of Obligations

“…Edimin ifasının imkânsız olmaması işverenin kabul temerrüdü bakımından da kural olarak aranan bir şarttır. Zira imkânsız bir edimin ifasının teklif edilmesi mümkün değildir (Tunçomağ, 1968, s. 94;Tunçomağ, 1977, s. 864;Kocayusufpaşaoğlu v.d., 2016, s. 144;Eren ve Dönmez, 2022, s. 2169Yılmaz Tekin, 2022;s. 103;Erkanlı Başbüyük, 2020, s. 42;Mollamahmutoğlu, Astarlı ve Baysal, 2022, s. 664).…”

“…İmkânsızlık ile temerrüt ayrımının kolay olmadığı alanlardan biri de sürekli borç ilişkileridir. Sürekli borç ilişkilerinde, edim zaman ile çok sıkı bir bağ içinde bulunduğundan, belirli bir zamanda gerçekleşmeyen edimin sonradan telafisinin de gerçek anlamda gerçekleşmesi kural olarak mümkün değildir (von Tuhr ve Escher, 1984, s. 23;Kocayusufpaşaoğlu v.d., 2016, s. 144;Gündüz, 2020, s. 336;Yılmaz Tekin, 2022;s. 360-363;Zurnacı, 2021Zurnacı, , s. 1291.…”