Aksjologiczne uwarunkowania doboru kryteriów interpretacyjnych we współczesnych modelach wykładni umów zobowiązaniowych

Abstract

Streszczenie Problematyka wykładni umów rozpatrywana zarówno w aspekcie definicyjnym, jak i z punktu widzenia metodologicznego, wykazuje istotne powiązanie z aksjologią prawa prywatnego, w tym prawa zobowiązań. Szczególną wagę należy przypisać w tym zakresie kryterium adekwatności, wymagającemu od interpretatora odpowiedniego ujęcia całokształtu ?racji tłumaczących? umowę. Ocena wpływu uwarunkowań aksjologicznych na sposób uporządkowania reguł interpretacyjnych znajdujących zastosowanie w dziedzinie umów zobowiązaniowych w poszczególnych systemach prawnych stanowi istotne zagadnienie badawcze, szczególnie w świetle tendencji rekodyfikacyjnych zaznaczających się w sferze prawa prywatnego. Wnioski płynące z tak ukierunkowanej analizy mogą służyć jako argument w trwającej debacie dotyczącej perspektyw i ewentualnych kierunków zmiany paradygmatu prawa umów wobec kryzysu określonych jego założeń ujawnianego w ramach diagnozy kondycji współczesnego prawa prywatnego podlegającego dekodyfikacji. Równocześnie w tym kontekście uzasadnione jest poddanie krytycznej refleksji postulatów formułowanych w związku z zaawansowaniem procesu algorytmizacji praktyki kontraktowej. Na potrzeby przeglądu obecnych tendencji w zakresie aksjologicznie uwarunkowanego ukształtowania modeli wykładni umów zobowiązaniowych niezbędne jest uwzględnienie ujęcia retrospektywnego oraz elementów studium prawnoporównawczego w celu skonfrontowania rozwiązań właściwych kontynentalnej tradycji prawnej i modelowi anglosaskiemu.