Âki̇f’i̇n Eserleri̇nde Çocuk, Çocukluk Ve Eserleri̇ni̇n Çocuk Edebi̇yati Açisindan Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract

Mehmed Âkif şiirlerini Safahat adlı kitapta toplamıştır. Safahat'a girmeyen şiirleri de vardır. Mehmet Âkif'in çocuklara karşı özel bir ilgisi vardır. Eserlerinde çocuk konusuna özel olarak yer vermiştir. Âkif'in eserlerinin çocuk eğitimi ve çocuk edebiyatı açısından da değerlendirilmesi gerekmektedir. İnsanlığı anlamanın yolu da insanlığa hizmet etmenin yolu da çocukları tanımaktan ve onları yetiştirmekten geçer. Âkif eserleriyle çocukları tanıdığını ispat etmektedir. O, ideal bir gençlik yetiştirmek çabasındadır. Bu amaçla da çocukların anne-babalarına, öğretmenlere, topluma ve çocuklara hitap eden eserler kaleme almıştır.

A Social Perspective on the Concepts of Child, Youth, Family and Education from Mehmet Akif Ersoy's Perspective

“…Bu destansı eserde, sözü edilen dönemlerdeki sosyokültürel, ekonomik, milli ve manevi sorunlar ele alınmıştır Mehmet Akif, yaşadığı çalkantılı dönemde Türk Milletinin başına gelen büyük felaketleri görmüş ve mükemmel bir gözlem yeteneğiyle de bütün bunları eserlerine yansıtmıştır. Diğer yandan, Akif'in milli olduğu kadar aynı zamanda evrensel özellikler taşıyan şiirleri sadece içinde bulunduğu yılları değil geleceği de içine alan bir genişliğe ve derinliğe sahip olarak değerlendirilmektedir (Ercilasun, 2021;Gürel, 2016;Kaplan, 2017;Türk, 2016). Mehmet Akif'in edebiyatla ilgili anlayışına göre, sanat toplum içindir ve aynı zamanda yereldir.…”

“…Bu ilk çevre, bireyin hayatın tüm gerçekleri ile tanıştığı, onu anlamlandırmaya çalıştığı, bunları benimsemeyi ve baş etmeyi öğrendiği ortamdır. Milletin küçük bir modeli olan ve toplumun temel yapı taşını oluşturan insan yaşamıyla ilgili en temel ve belirleyici özelliklerin oluştuğu, duyguların ve potansiyel olarak var olan doğuştan getirdiğimiz çok yönlü yeteneklerimizin geliştirilip güçlendirildiği bir miras gibidir (Bacaksız, 2008;Fırat, 2016;Gürel, 2016;Kaplan, 2017).…”

“…Edebiyat tarihinde "çocuk" kavramı pek çok farklı şekillerde tanımlanmış, kimi zaman da "ümid i vatan" yani vatanın istikbalini sağlayacak nesiller olarak temsil ve ifade edilmiştir. Çocuk, bir milletin hem geleceği hem de bağımsızlığı olarak görülmüştür (Gürel, 2016;Kaplan, 2017). Her çocuk biriciktir ve kendine özgü bireysel farklılıklara sahip olarak dünyaya gelmektedir.…”

“…Aile içindeki ilişkilerin ve tişimin niteliği bu bağlamda her bakımdan önem arz etmektedir (Doğan, 1990;Yörükoğlu, 199 geliş önemli yapıtaşı ve itici güç olarak tanımlanabilecek " " kavramı kavramla yakından ilişkili olduğu düşünülen toplumsal yaşamın dinamiklerini oluşturarak devamlılığını sağlayan çocuk, genç ve eğitim gibi diğer önemli kavramların toplumu oluşturan tüm bireyler tarafından iyi anlaşılması önem taşımaktadır. Literatürde, Akif'in eserlerinde ailenin de içinde olduğu toplumsal konuları inceleyen birçok çalışma (Aydoğdu, 2021;Bacaksız, 2008;Çetindaş, 2008;Demir, 2022;Duran, 2007;Fırat, 2015;Gürel, 2016;Kop, 2017;Kraya, 2017;Özçelik, 2017;Özgen, 2013;Paksoy, 2017;Şengül, 2018;Türk, 2016 ve Uslu bulunmasına rağmen, toplumsal yapının temelini oluşturan aile ve onunla ilişkili olan diğer önemli kavramların tamamının bir arada ve erken çocukluk dönemi bakış açısına göre incelendiği bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu bağlamda önemli görülen öntem olarak literatür taraması ve literatür analizinin esas alındığı derleme türündeki çalışmada, Mehme Akif Ersoy'un " " isimli eseri temele alınarak, toplumun ilerle önemli görülen "aile", "çocuk" "genç" "eğitim" kavramlarının Akif'in perspektifinden değerlendirilmesine ve bu kavramların öneminin ortaya konulmasına çalışılmıştır.…”

Sosyal ve Vatandaşlık Yetkinliği Açısından Mehmet Akif Ersoy’un Eserleri: Türkçe Dersi için Metin Önerisi

“…Nitekim Mehmet Akif Ersoy'un eserlerinin içeriğinin de bu yetkinliğe hizmet ettiği düşünülmektedir. Alanyazında Mehmet Akif Ersoy'un eserleri; değerler eğitimi (Açıkgöz, 2021;Temizyürek ve Karagöl, 2016), metinlerarasılık (Durkaya, 2013), edebi ve tarihsel yönü (Arslan, 2014), şiir ili (Akgün, 2017;Cirhinlioğlu ve Tektaş, 2019;Fedai, 2021;Şengül, 2018), çocuk edebiyatı (Gürel, 2015;Temizyürek ve Kansızoğlu, 2016), sosyolojik boyutu (Bay Gülveren, 2015) açısından incelenmiştir. Türkçe eğitimiyle ilişkili çalışmalar (Karagöz ve Şimşek, 2017;Küçük, 2014;Tekşan ve Çelik, 2015)…”