AİHM ve Türk Anayasa Mahkemesi’nin Kararları Işığında Hukuki Kesinlik (Belirlilik) İlkesinin İncelenmesi

Abstract

Hukuki kesinlik ilkesi, hukukun üstünlüğünün temel görünümlerinden birisidir. Bu nedenle, "hukukun üstünlüğü" ve "hukuk devleti" bakımından bir ulusal hukuk sisteminde hukuki kesinliğin tesis edilmesi kaçınılmazdır. Bu yazı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ile Türk Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) hukuki kesinlik yaklaşımları arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu sebeple, hukuki kesinliğin uygulamasının daha iyi anlaşılması için her iki Mahkemenin de konuyla ilgili olan davaları incelenmiştir. Söz konusu alandaki güncel vakalar, akademisyenlere ve uygulayıcılara ilkenin kavranması ile ilgili önemli ipuçları vermektedir.

Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu

“…Belirlilik ilkesi icabı birey, belirli bir kesinlik içinde, hangi somut eylem ve olguya hangi hukuksal yaptırımın veya sonucun bağlandığını, bunların kamu otoritesine hangi müdahale yetkisini doğurduğunu, kanundan öğrenebilme imkânına sahip olmalıdır. Birey ancak bu durumda kendisine düşen yükümlülükleri öngörüp, davranışlarını düzenleyebilir (30). Bu nedenle aşının zorunlu veya tavsiye niteliğinde olmasına göre, kişinin aşıyı reddetmesi durumunda uygulanacak olan okula kaydının yapılmaması ya da salgın sırasında okuldan uzaklaştırılması gibi yaptırımlara ilişkin usuller de yasa ile açıkça belirtilmelidir (17).…”