Ahi̇li̇k Değerleri̇ni̇n Geli̇şi̇m Kültürü Üzeri̇ne Etki̇si̇nde Ahlaki̇ Çözülmeni̇n Araci Rolü

Abstract

Ahilik, bireyin hem iş hem de sosyal hayatını düzenleyen kuralları içermenin yanı sıra manevi ve ahlâki yönünü de geliştiren kültürel değerlere sahiptir. Bu değerler öncelikle bireyin düzgün bir iş ve sosyal hayatının olmasını sağlamaktadır. Öyle ki kültürel değerler iş hayatında ustalardan çıraklara aktarılarak süreklilik sağlanmakta ve böylece iş hayatında oluşabilecek olumsuz durumların önüne geçilebilmektedir. Diğer taraftan bireyin ahlâki yönünü geliştiren bu değerler sayesinde birey müşterilerine karşı haksız ve adaletsiz davranmaktan da uzaklaşmaktadır. Çünkü haksız ve adaletsiz davranan bireyin dini yönünün zayıf olacağı düşüncesiyle, ahi bu davranıştan kaçınmaktadır. Dolayısıyla bireyin ahilik değerleri ile dini yönünün de güçlendiği ve buna uygun şekilde yaşadığı söylenebilir. Ahilik, Müslüman Türk Kültüründe ortaya çıkmış, sosyal hayat ve iş hayatını düzenleyen değerler ortaya koymuştur. Ahilik değerlerinin hayatımıza anlam katabileceğini ve güncel uygulamalar içerdiğini görmek mümkündür. Ahilik bir örgütün ya da bireyin kültürel açıdan gelişmesine fayda sağlamaktadır. Ancak ahlâki açıdan yaşanan bozulmalar bu kültürel gelişime zarar verebilmektedir. Bu çalışmada amaç, Ahilik değerlerinin gelişim kültürüne etkisinde ahlâki çözülmenin aracı rolünü tespit etmektir. Çalışmanın örneklemini Kayseri il merkezindeki esnaf ve sanatkârlar oluşturmaktadır (n=328). Analiz sonuçlarına göre ahilik değerlerinin ve ahlâki çözülmenin gelişim kültürünü pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Ancak Ahilik değerlerinin ahlâki çözülme üzerinde etkisi belirlenememiştir. Diğer taraftan Ahilik değerlerinin gelişim kültürü üzerine etkisinde ahlâki çözülmenin aracılık etkisi de tespit edilememiştir.