Actuele opvattingen inzake civiel schadeverhaal via het strafproces

Abstract

Onlangs verscheen van onze hand het rapport Civiel schadeverhaal via het strafproces. 1 Aanleiding tot het onderzoek was de opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek-en Documentatiecentrum (WODC) om te bezien hoe de voegingspraktijk anno 2016 verloopt, in het bijzonder gelet op de in 2010 ingevoerde wijziging van het voegingscriterium (art. 361 lid 3 van het Wetboek van Strafvordering (Sv)). Maar ook anderszins was er voldoende aanleiding voor deze verkenning. Sinds de laatste evaluatie van 2007 2 zijn er namelijk verschillende onderzoeken verschenen, 3 werden beleidsmaatregelen getroffen en werd de Handleiding van de Raad voor de rechtspraak gepubliceerd. 4 Uit de onderzoeken komt ondubbelzinnig naar voren dat slachtoffers groot belang hechten aan schadevergoeding en een voorkeur hebben voor verhaal via het strafproces. Overwegingen inzake procedurele rechtvaardigheid dragen daar, naast de aan het strafrechtelijk traject verbonden executoriale voordelen, 5 aan bij. Er is, anders gezegd, geen ontsnappen aan voor de strafrechtspleging. De vraag ook is of men dat zou willen. Een antwoord op die vraag ligt besloten in de interviews die ten behoeve van ons onderzoek naar civiel schadeverhaal zijn gehouden. * Dr. Renée Kool is universitair hoofddocent Strafrecht aan de Universiteit Utrecht en als onderzoeker verbonden aan het Utrechtse onderzoekscentrum Ucall. Mr. dr. Jessy Emaus is universitair docent Privaatrecht aan de Universiteit Utrecht en als onderzoeker verbonden aan de Utrechtse onderzoekscentra Ucall en Renforce, en is SIM-fellow. 1 R.S.B. Kool e.a., Civiel schadeverhaal via het strafproces. Een verkenning van de rechtspraktijk en regelgeving betreffende de voeging benadeelde partij, Den Haag: Boom juridisch 2016. De digitale versie is te downloaden via: www. wodc. nl/ onderzoeksdatabase/ 2569 -schadeverhaal -door -civielevoeging -in -het -strafproces. aspx. 2 S. van Wingerden e.a., De praktijk van schadevergoeding voor slachtoffers van misdrijven, Den Haag:

Ineffectiveness of the Right to Compensation for Victims of Sexual Violence: A Comparison Between Five EU Member States

“…Lawyers are claimed to prevent secondary victimisation of victims of sexual crimes, especially when they become involved at an early stage of the process, such as during the interrogation (Elbers et al, 2018). Even though one Dutch study found lawyer involvement not to increase the chances of offender compensation being awarded (route 1) (Kool et al, 2016), legal aid is important in relation to access to compensation because lawyer involvement would seem to increase the amount of the compensation awarded (Soleto & Grané, 2018). In four of the five countries studied, victims of sexual crimes were eligible for state-funded legal aid, regardless of their income, during a criminal trial.…”

“…Another way to provide support to help victims access compensation is to use standardised forms. Using such a form for claiming financial compensation in a criminal court would seem to increase the likelihood of offender compensation being awarded (route 1) (Kool et al, 2016). However, four of the five countries studied-with the Netherlands being the exception-did not have a standard form for applying for compensation.…”