ABD 10 yıllık tahvil faizi ve enerji fiyatlarının seçilmiş borsa endeksleri ile ilişkileri

Abstract

Küreselleşme ve finansal entegrasyon süreçlerinin yükselmesi ile gerek ulusal gerekse uluslararası ekonomilerde finansal yatırım araçları hakkında bilgi sahibi olma ve ilgili araçlara yatırım yapma imkânı artmıştır. Bu durumun sonucu olarak dünya ölçeğinde finansal araçların birbiri ile ilişkileri önemli bir unsur olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı ABD 10 yıllık tahvil faizi ile enerji fiyatları olarak Brent petrol, Amerikan vadeli doğalgaz fiyatlarının BIST100 ve bazı Avrupa borsa endeksleriyle nedensellik ilişkilerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda değişkenler olarak ABD 10 yıllık tahvil faizi, Brent petrol, Amerikan vadeli doğalgaz, BIST100, DAX, FTSE100 ve ES50 endeksleri çalışmaya dâhil edilmiştir. 03.01.2017-07.02.2022 tarih aralığında günlük veriler kullanarak yapılan çalışmada VAR Granger nedensellik testi kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, ilk bağımlı değişken olarak ABD 10 yıllık tahvilleri ile DAX ve FTSE100 arasında çift yönlü bir nedensellik tespit edilmiş olup, BIST100, Brent petrol, Amerikan vadeli doğalgaz değişkenleri ile tek yönlü ABD 10 yıllık tahvillerine doğru bir nedensellik bulunmuştur. Ayrıca ABD 10 yıllık tahvillerinden ES50 endeksine doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi saptanmıştır. Diğer bağımlı değişken Brent petrol ile DAX, FTSE100, ES50 ile çift yönlü bir nedensellik bulunmuş olup, Amerikan vadeli doğalgaz değişkeni ile tek yönlü bir nedensellik tespit edilmiştir. Son bağımlı değişken Amerikan vadeli doğalgaz ile DAX değişkeni arasında nedensellik ilişkisine rastlanılmıştır. Bu ilişki DAX endeksinden Amerikan vadeli doğalgaz fiyatına doğru tek yönlü bir nedensellik olarak bulunmuştur.